|
|
Yatay Entegrasyon Şeması(sınıf içi ders ilişki düzeyleri)
(*) Parantez içlerindeki değerler bu semptoma ilişkin olarak dersin o dönem içinde kaç ayrı ders konusu bulunduğunu göstermektedir. |
|
|
Dikey Entegrasyon Şeması(preklinik-klinik ders ilişki düzeyleri)
(*) Parantez içlerindeki değerler bu semptoma ilişkin olarak dersin o preklinik/klinik dönemler içinde kaç ayrı ders konusu bulunduğunu göstermektedir. |
| Ders | Anabilim Dalı | Ders konusu | Eğitmen | Tanı Tedavi düzeyleri | İlgi düzeyi |
|---|---|---|---|---|---|
|
Kariyer Planlama 1-4
Cerrahi Tıp Bilimleri - Tıbbi Patoloji (PATO)
|
PATO | Nano İlaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Oksidatif stres, genetik hasar, hücre bölünmesinin inhibisyonu ve apoptoz gibi istenmeyen etkilere neden olabilirler. | |
|
Kariyer Planlama 1-4
Cerrahi Tıp Bilimleri - Tıbbi Patoloji (PATO)
|
PATO | Nano İlaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Oksidatif stres, genetik hasar, hücre bölünmesinin inhibisyonu ve apoptoz gibi istenmeyen etkilere neden olabilirler. | |
|
Fizyoloji 2-2
Temel Tıp Bilimleri - Fizyoloji (FZYO)
|
FZYO | Kan beyin bariyeri ve beyin metabolizması | Dr. Öğr. Üy. Faik Özdengül | Klinikte, ilaçlara karşı kan-beyin engelinin geçirgenliğinin bilinmesi önemlidir. Mesela antibiyotikler arasında penisilin ve klortetrasiklin beyne çok sınırlı bir şekilde, sulfadiazin ve eritromisin oldukça kolay girerler. Radyasyona maruz bırakılan, enfekte olmuş veya tümörlü beyin bölgesinde kan-beyin engeli yıkılır. | |
|
Fizyoloji 2-4
Temel Tıp Bilimleri - Fizyoloji (FZYO)
|
FZYO | Karaciğer Fonksiyonları | Dr. Öğr. Üy. Faik Özdengül | ilaç toksitileri karaciğer metabolizma bozukluğuna bağlı ortaya çıkabilir | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antineoplastik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antineoplastik ilaçlar kimyasal yapılarına, etki mekanizmalarına göre çeşitli yan tesirler gösterebilir ve ilaçlarla etkileşebilirler. En sık kullanılan metotreksat nonstereoid antiinflamatuvar ilaçlar, penisilin ve sefalosporin grubu antibiyotiklerle etkileşebilir. Kanser ilaçların çoğu sitotoksik etkiye neden oldukları için normal hücre fonksiyonlarını da bozabilirler. | |
|
Tıbbi Genetik 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Genetik (GNTK)
|
GNTK | Solunum Sistemi Hastalıkları Genetiği | Prof. Dr. Ayşe Gül Zamani | Akciğer kanserinde ilaç seçimi genetik testlere göre yapılmaktadır. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Makrolid ve Linkozamidler | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Eritromisin ve türevleri, bulantı, kusma ve diyare gibi Gİ dayanıksızlık reaksiyonları ve iştahsızlığa neden olabilirler. EKGde QT intervalini uzatabilir, yavaş infüze edilmeli ve intravenöz verildiğinde QT intervalleri monitörize edilmelidir. Eritromisin ‘in en ciddi yan tesiri, nadiren oluşan kolestatik hepatit‘tir. Daha çok estolat esteri ile görülür. Eritromisin, klaritromisin ve telitromisin ve K/D, karaciğerde CYP3A4 enzimini inhibe ederek siklosporin, varfarin, karbamazepin, fenitoin, terfenadinin metabolizmasını yavaşlatıp kan düzeylerini yükseltir. Makrolidler ve telitromisin, vazokonstriktör ergot alkaloidleri ile birlikte uygulandığında, muhtemelen ekstremitelerin nekrozunun eşlik ettiği, şiddetli vazokonstriksiyon (ergotizm) yapabilirler. Makrolidlerin bağlanma yerleri kloramfenikol ve linkozamidler ile çakıştığı için; 50S ribozomal bağlanma bölgesi için yarışıp birbirlerinin antibakteriyel etkinliklerini kompetisyonla bloke ederler, bu üç grup antibiyotiğin birlikte kullanılmamaları gerekir. Telitromisin ile, diyare, bulantı, kusma, gastrointestinal ağrı, flatulans, karaciğer enzimlerinde artış, sersemlik hissi, baş ağrısı, tat almada bozukluk, döküntü, ürtiker, yüzde kızarıklık, bulanık görme, çok nadiren psödomembranöz kolit, kas krampları görülebilir. Linkozamidlerin en ciddi yan tesirleri Clostridium difficile ’nin salgıladığı toksinler tarafından oluşturulan antibiyotiğe bağlı psödomembranöz kolit (ABPK) ’dır. Streptograminler miyalji, artralji, bulantı, kusma, diyare, kabızlık, cilt döküntüsü ve kaşıntı yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiamibik ve diğer Antiprotozoal İlaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | ANTİAMİBİK İLAÇLAR Metronidazol: En sık bulantı-kusma, metalik tat, glossit, nöropati, nötropeni, disülfiram benzeri reaksiyon, Potansiyel teratojenik (gebelikte ilk trimestrde verilmez) Klorokin Fosfat: Başağrısı, gastrointestinal sistem bozuklukları, kısmi alöpesi, ekstraoküler kaslarda felç, retinopati, konvülziyon ve hepatit, teratojenik Diloksanid Furoat: Önemli bir YE yoktur (bazen flatulans) Gebelerde kontrendike Tetrasiklinler: Ca++ ile şelat oluştururlar, kemik ve diş gelişimini bozarlar (küçük çocuklarda önemli) Teratojen hepatotoksik, UV ve güneş ışığına aşırı duyarlılık, hipersensitivite Önemli etkileşim: Tetrasiklinlerin yiyecek (doksisiklin ve minosiklin hariç), süt ve süt ürünleri, alkali pH, antasidler ile absorpsiyonları önemli ölçüde azalır ANTİPROTOZOAL İLAÇLAR Kliokinolİyodokinol: Oral yüksek doz/uzun sürede optik atrofi/optik nörit-körlük riski 5-Değerli Organik Antimon Bileşikleri: Pankreatit, kardiyotoksisite, pnömoni, nefrotoksisite, ateş, döküntü, karaciğer enzimlerinde artma Pentamidin İzetionat: Taşikardi, döküntü, nefes alma güçlüğü Trimetreksat: Kemik iliği üzerine süpresif etki Nifurtimoks: G6PD eksikliğinde hemoliz, parestezi, epilepsi, nörit Mepakrin (kinakrin): Başağrısı, disülfiram benzeri etki, nadir toksik psikoz Furazolidon: G6PD eksikliğinde hemoliz, disülfiram benzeri etki Makrolid Antibiyotikler: Gastrointestinal intolerans (bağırsak motilitesinde artma) CYP P450 enzim inhibisyonu QT intervalinde uzama (potasyum iyon kanallarındaki etkiye bağlı Klindamisin: Cilt döküntüleri, karaciğer fonksiyon bozukluğu, nötropeni. Trimetoprim-Sulfametoksazol (Ko-trimoksazol): AİDS’li hastalarda ciddi yan etkiler (Nötropeni, ateş, döküntü, hepatit, trombositopeni) Önemli etkileşim: Makrolid Antibiyotikler CYP 450 enzim inhibisyonu ile diğer ilaçlarla etkileşir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İmmünomodülatör ilaçlar II | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | İMMÜNOSÜPRESİF İLAÇLAR Genelde en önemli sakıncaları uzun süre kullanımda infeksiyon ve malignite riskini artırmalarıdır. İL-2 Blokerleri: Nefrotoksisite, nörotoksisite, tromboembolizm, hepatotoksisite, hipertansiyon (vaskülopati) Glukokortikoidler: Cushing-benzeri belirtiler, adrenal korteks atrofisi, infeksiyona dayanıksızlık gastrointestinal sistemde ülser ve kanamalar, glukoz intoleransı (hiperglisemi), hiperlipidemi, tuz tutulması, hipopotasemi, osteoporoz, sekonder amenore, davranış bozuklukları ve psikoz Antiproliferatif (Sitotoksik) İlaçlar: Kemik iliği depresyonu, hepatotoksisite, gastrik ülser, bulantı ve kusma, pankreatit ve ürtiker, alöpesi, teratojen etkiler Sitokin modülatörü biyoteknoloji ürünleri: Latent infeksiyonların alevlenmesi (Tüberküloz, viral hepatit gibi), uzun süre kullanımda malignite, aşırı duyarlık reaksiyonları İMMÜNOSTİMÜLAN İLAÇLAR BCG aşısı: Hipersensitivite, şok, ateş, immün kompleks hastalığı rhG-CSF (Filgrastim): Kemik ağrısı, ateş, döküntü, artralji, alöpesi, sıvı retansiyonu, endoteli bozarak kapiler sızma reaksiyonu ve tromboz Aldeslökin (rhIL-2) = İnterlökin-2 (İL-2): Kapiler sızma sendromu (ödem), azalmış organ perfüzyonu ve hipotansiyon, kardiyak aritmi Önemli ilaç etkileşimleri: CYP3A4 enzimini inhibe eden ilaçlar siklosiporin metabolizmasını azaltır ve kan düzeyinde yükselmeye neden olur. Biyoyararlanımları ilaç etkileşmeleri ile değişkenlik gösterir; kan düzeyi değişir. Biyoyararlanım ve eliminasyon değişkenliği nedeniyle idame döneminde siklosporinin kan düzeyi izlenmesi tavsiye edilir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Emetik ve antiemetik ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | EMETİK İLAÇLAR İpeka: Santral sinir sistemi depresyonu, kardiyotoksisite (Sefaline bağlı) Apomorfin: Toksisitesi ipeka’dan fazla; Santral sinir sisteminde depresyon/ eksitasyon ANTİEMETİK VE PROKİNETİK İLAÇLAR Skopolamin (hyosin) hidrobromür: Parasempatolitik YE ve sedasyon yapar. Antihistaminikler: Uyuşukluk, ağız kuruluğu, görme bulanıklığı, kabızlık Nöroleptik ilaçlar: Ekstrapiramidal yan etkiler (parkinson benzeri tremor, rijidite, akinezi ve tardif diskinezi -hareket boz.luğu); çocuklarda akut distonik reaksiyon Metoklopramid ve benzerleri Metoklopramid: En sık uyuşukluk, ağız kuruluğu, konstipasyon veya diyare, halsizlik, deri döküntüleri, Uzun süre yüksek dozda ekstrapiramidal yan etkiler; çocukta distoni, fasiyal spazm, yaşlılarda parkinson benzeri tremor, rijidite, akinezi ve tardif diskinezi (en sık hareket bozukluğu yapan ilaç) galaktore; Gebelikte ilk trimestrede kullanılmaz Alizaprid: YE metoklopramide benzer Domperidon: QT uzaması ve kardiyak aritmi, ani kalp durması bildirilmiş (yaşlılarda dikkatli kullanım) İV injeksiyon yavaş yapılmalı (nadiren kardiyak arrest) Antiserotonerjik antiemetik ilaçlar: Ortak YE: Başağrısı ve konstipasyondur. (mide motilitesini artırır barsakta azaltır) EKG’de QT aralığını uzatabilirler (aritmi, kardiyak komorbidite - ilaç etkileşimleri) Trimetobenzamid: Çocukta parenteral kullanılmaz. (konvülziyon, döküntü, diyare) YE: Yüksek dozda ekstrapiramidal YE’ler, baş dönmesi, diyare, hipotansiyon (parenteral) Dronabinol: Aniden kesilirse yoksunluk sendromu, bağımlılık riski Betahistin: Gastrointestinal bozukluk, baş ağrısı, döküntü, kaşıntı olabilir. Önemli Etkileşim: Metoklopramid sedatif, nöroleptik, TSAD (Trisiklik antidepresan ilaçlar) ile birlikte verilmez, toksisitesini artırır. MAOİ’leri (Monoamino oksidaz inhibitörleri) Metoklopramid toksisitesini artırır. Antiserotonerjik antiemetik ilaçlar- Antidepresan ilaçlardan SSRI, SNRI’larla birlikte serotonin sendromu bildirilmiş. Sisaprid, Aprepitant CYP3A4 ile metabolize edilir; ilaçlarla etkileşebilir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İmmünomodülatör ilaçlar I | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | İMMÜNOSÜPRESİF İLAÇLAR Genelde en önemli sakıncaları uzun süre kullanımda infeksiyon ve malignite riskini artırmalarıdır. İL-2 Blokerleri: Nefrotoksisite, nörotoksisite, tromboembolizm, hepatotoksisite, hipertansiyon (vaskülopati) Glukokortikoidler: Cushing-benzeri belirtiler, adrenal korteks atrofisi, infeksiyona dayanıksızlık gastrointestinal sistemde ülser ve kanamalar, glukoz intoleransı (hiperglisemi), hiperlipidemi, tuz tutulması, hipopotasemi, osteoporoz, sekonder amenore, davranış bozuklukları ve psikoz Antiproliferatif (Sitotoksik) İlaçlar: Kemik iliği depresyonu, hepatotoksisite, gastrik ülser, bulantı ve kusma, pankreatit ve ürtiker, alöpesi, teratojen etkiler Sitokin modülatörü biyoteknoloji ürünleri: Latent infeksiyonların alevlenmesi (Tüberküloz, viral hepatit gibi), uzun süre kullanımda malignite, aşırı duyarlık reaksiyonları İMMÜNOSTİMÜLAN İLAÇLAR BCG aşısı: Hipersensitivite, şok, ateş, immün kompleks hastalığı rhG-CSF (Filgrastim): Kemik ağrısı, ateş, döküntü, artralji, alöpesi, sıvı retansiyonu, endoteli bozarak kapiler sızma reaksiyonu ve tromboz Aldeslökin (rhIL-2) = İnterlökin-2 (İL-2): Kapiler sızma sendromu (ödem), azalmış organ perfüzyonu ve hipotansiyon, kardiyak aritmi Önemli ilaç etkileşimleri: CYP3A4 enzimini inhibe eden ilaçlar siklosiporin metabolizmasını azaltır ve kan düzeyinde yükselmeye neden olur. Biyoyararlanımları ilaç etkileşmeleri ile değişkenlik gösterir; kan düzeyi değişir. Biyoyararlanım ve eliminasyon değişkenliği nedeniyle idame döneminde siklosporinin kan düzeyi izlenmesi tavsiye edilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antitüberküloz ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | İzoniazid: Periferik nörit (piridoksin (vit B6) ütilizasyonunu azaltır- yavaş asetilleyicilerde daha sık), Hepatit (hızlı asetilleyiciler, rifampisin alanlar, kronik alkol alanlarda daha sık), ciltte döküntü, ateş, sarılık, optik nörit ve atrofi, konvülsiyon, başağrısı, psişik bozukluk, agranülositoz, trombositopeni ve anemi Rifampisin: Hepatotoksik etki potansiyeli (enzimlerinin düzeyinde yükselme; İNH ile birlikte verildiğinde aditif hepatotoksik etki), trombositopeni, hemoliz, vücut sıvılarını, idrar ve salgıların portakal rengini alması Etambutol: En sık doza bağlı optik (retrobulber) nörit (görmede zayıflama ve kırmızı-yeşil renklerinin ayrımının kaybı), nadiren nöropati, başağrısı, alerjik döküntü, artralji Streptomisin: Ototoksisite (işitme ve denge boz.), nefrotoksisite, nörotoksisite Pirazinamid, Morfazinamid: Hepatotoksisite, hiperürisemi, bulantı, kusma, ateş Para-aminosalisilik asit (PAS): Gastrointestinal sistemde yan etkiler, alerjik reaksiyonlar, eklem ağrıları, nadiren hepatit, G6PD (Glukoz 6-fosfat dehidrojenaz) eksikliğinde hemoliz Etionamid: Gastrointestinal sistemde yan etkiler, ağızda metalik tat, asemptomatik hepatit, artralji, periferal nöropati, aşırı tükrük salgısı ve ışığa duyarlı dermatit Tiasetazon: Belirgin yan etkiler ve toksisite- Kemik iliği depresyonu, eritema multiforme, toksik epidermal nekrozis Rifabutin: Gastrointestinal sistemde yan etkiler, döküntü, nötropeni Önemli Etkileşim: İzoniazid karaciğerde de birçok P450 sitokrom oksidaz enzimini (CYP1A2, CYP2C9 ve CYP3A4) inhibe eder; bunlarla yıkılan ilaç düzeyleri artabilir. Rifampisin ve Rifabutin karaciğerde bazı mikrozomal enzimleri (CYP2C9 ve CYP3A4 gibi) indükler; diğer ilaçların etkinliğini azaltır. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Genel anestezinin tıbbi farmakolojisi | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Azot Protoksit (N2O): İndüksiyonda gülme nöbeti, difüzyon hipoksisi, B12 vit. inaktivasyonu İnhalasyon Anestezikleri: Myokard ve iletim sistemi üzerine deprese edici etki (Bradikardi, kan basıncı azalması), aritmi (katekolaminlere duyarlığı artırır), reversibl oligüri, serebral kan akımı ve intrakranyal basınç artışı, solunum derinliğinin azalması, malign hipertermi, doza bağlı uterusta gevşeme, hepatotoksisite ve nefrotoksisite Katı (İntravenöz) Genel Anestezikler Tiyopental: Sedasyon, solunum depresyonu, hiperaljezi, öksürük, apne, laringospazm; Kardiyovasküler sistemde depresyon, hipotansiyon, taşikardi Midazolam: Kardiyovasküler YE (tiyopentale benzer), Solunum depresyonu, sedasyon, amnezi Ketamin HCL: Ayılmanın olaylı olması (halüsinasyon, eksitasyon), kan basıncı, kalp hızı ve debi artışı, Serebral kan akımı, O2 tüketimi ve intrakranyal basınç artışı Propofol: Vazodilatasyon, kalp debisi ve kan basıncında düşme, solunum depresyonu Etomidat: Kardiyovasküler ve solunum etkileri minimal Kısa Etkili Güçlü Opioidler Fentanil, Sufentanil, Alfentanil ve Remifentanil: Solunum depresyonu ve apne, İV hızlı verildiklerinde santral etkiyle olan rijidite, hipotansiyon, bradikardi ve diğer opioid YE’leri Önemli Etkileşim: Tiyopental- solusyonu birçok analjezik, NA, Adrenalin, süksinilkolin, prokain gibi ilaçlarla geçimsizdir, çökme olur. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Hipofiz ve hipotalamus hormonları I | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | GnRH analoglarının yan etkileri, heriki cinste de östrojen azalmasına bağlı postmenapozal sendromu taklit eden belirtiler (sıcak basması gibi) ve erkeklerde impotenstir (testosteronu inhibe ederler).GnRH reseptör antagonistleri bulantı, baş ağrısı ve inj yerinde reaksiyon yapabilirler. Bromokriptin mezilatın en sık görülen yan etkileri; bulantı, kusma, ortostatik hipotansiyondur.Kabergolinin Ac, plevra ve perikardda fibrozis, kalpte kapakçık bozuklukları valvulopati, gündüz gelen uyku nöbeti, ortostatik hipotansiyon, aşırı yeme gibi yan etkileri vardır. Kinagolidin hipotansif yan etkisi belirgindir, ciltte kızarma, bulantı, kusma ve sersemlik yapabilir.Somatotropin injeksiyon yerinde şişme ve ağrı oluşması ve alerjik reaksiyonlar, pegvisomant ise kc bozukluğu, glukoz ve lipid metabolizmasında bozukluk ve kemik iliği depresyonu yapabilir. ADH,bulantı, karın ağrısı, defekasyon duygusu ve alerjik reaksiyonlar yapabilir.Tolvaptan, bulantı, kabızlık, ağız kuruluğu yapabilir.Oksitosinin yan etkileri bulantı ve kusmadır. | |
|
Patoloji 3-5
Cerrahi Tıp Bilimleri - Tıbbi Patoloji (PATO)
|
PATO | Karaciğer hastalıkları ve tümörleri | Doç. Dr. Pembe Oltulu | karaciğer fonksiyon bozukluğu yapan hastalıklarda ilaç metabolizmalarıbozulabilir | |
|
Patoloji 3-5
Cerrahi Tıp Bilimleri - Tıbbi Patoloji (PATO)
|
PATO | Karaciğer hastalıkları ve tümörleri, Dalak Hastalıkları | Doç. Dr. Pembe Oltulu | karaciğer fonksiyon bozukluğu yapan hastalıklarda ilaç metabolizmalarıbozulabilir | |
|
Pediatri 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Kronik öksürük | Prof. Dr. Sevgi Pekcan | A, ÖnT, K, | ACE inhibitörleri KÖ e yol açabilir |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Parasempatomimetik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların kolinerjik etkileriyle hipersalivasyon, görme bulanıklığı, bradikardi, bronkospazm, peptik ülser gibi istenmeyen etkileri olabilir. Özellikle organofosfatlı insektisitler ve sinir gazları ciddi toksik etkilere neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiaritmik ilaçlar I | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antiaritmik ilaçlar görece yan tesirleri ve ilaç etkileşmeleri fazla olabilen ilaç gruplarıdır. Uzman bir kardiyolog tarafından reçete edilmesi önerilir. En önemli yan tesirleri kendilerinin de aritmojenik aktiviteye neden olabilmeleridir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Parasempatolitik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların antikolinerjik etkileriyle ter bezlerinde ve salgılarda azalma, taşikardi, midriyazis, eksitasyon gibi istenmeyen etkileri olabilir. Muskarinik ve nikotinik reseptörleri etkileyen ilaçlarla etkileşme gösterebilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiaritmik ilaçlar II | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antiaritmik ilaçlar görece yan tesirleri ve ilaç etkileşmeleri fazla olabilen ilaç gruplarıdır. Uzman bir kardiyolog tarafından reçete edilmesi önerilir. En önemli yan tesirleri kendilerinin de aritmojenik aktiviteye neden olabilmeleridir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihipertansif ilaçlar I | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre çok çeşitli advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihipertansif ilaçlar III | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre çok çeşitli advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kalsiyotropik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların aşırı dozlarda alınması hiperkalsemiye neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Tiroid hormonları ve antitiroid ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antitiroid ilaçların en önemli yan tesirleri hepatit ve agranülositozdur. Antasidler, PPIlar, aspirin, furosemid, östrojen, androjenler gibi ilaçlar tiroid hormonları ve antitiroid ilaçlarla etkileşebilir. Bu grupta bulunan ilaçlar ayrıca fötusa geçebilirler. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Laksatif ve purgatifler | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçlar uzun süre kullanıldığında bağımlılık, kolon mukozasında hasar gibi istenmeyen etkilere neden olabilirler. Bunun dışında birlikte kullanılan diğer ilaçların bağırsaktan absorbsiyonunu da azaltabilirler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Nöroleptik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların en ciddi yan tesirlerinden birisi de ekstrapiramidal etkilerdir. Tardif diskinezi ve malign sendroma neden olabilirler. Alkol ve santral sinir sistemine etki eden diğer ilaçlarla etkileşebilirler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler ve İlaç Etkileşimleri | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bitkisel ürünler sanıldıklarının aksine çok da masum değillerdir. Özellikle bu ürünler ile ilgili kısıtlı ve sınırlı sayıda bilimsel ve klinik çalışmaların bulunması suistimal ve hatalı kullanımlarını artırmaktadır. Ayrıca, bu ürünlerle meydana gelebilen ilaç etkileşmeleri de oldukça fazladır. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiviral ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antiviral ilaçların yan tesirleri ve ilaç etkileşmeleri ilacın etki mekanizmasına ve ilacın bulunduğu gruba göre farklılık gösterebilir. Özellikle yüksek dozlarda kromozomal hasardan nefrotoksisiteye kadar ciddi advers etkileri vardır. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antifungal ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antifungal ilaçlar kimyasal yapılarına, etki mekanizmalarına göre çeşitli yan tesirler gösterebilir ve ilaçlarla etkileşebilirler. Nefrotoksisiteden nörolojik bozukluklara kadar ciddi yan tesirleri olabilir. Bu grupta bulunan ilaçların bir kısmı CYP enzimlerini de inhibe ederler ve böylece pek çok ilaç ile etkileşebilirler. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihelmintik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihelmintik ilaçlar etki mekanizmalarına veya bulundukları gruba göre fatal Steven's Johnson sendromundan GİS yan etkilerine kadar çok çeşitli istenmeyen etkiler gösterebilirler. Özellikle GABA aktivasyonu veya kolinerjik inhibisyon yapan ilaç grupları benzer etki gösteren diğer ilaçlarla etkileşebilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihipertansif ilaçlar II | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre çok çeşitli advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İlaç suistimali ve bağımlılığı | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan maddeler bağımlılık ve tolerans gelişmesi gibi istenmeyen etkilere sahiptir. Yüksek dozlarda koma ve ölüm görülebilir. Alkol ve santral sinir sistemine etki eden diğer ilaçlarla ciddi etkileşmeler gösterebilir. | |
|
Farmakoloji 3-1
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İlaçların metabolizması | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | İlaçların metabolizmasından sorumlu enzimlerin inhibisyonu veya indüksiyonu sonucu ilaç etkileşmeleri / toksik etkiler görülebilir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Sülfonamidler | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Sülfonamidler en sık ateş, cilt döküntüleri, kristal üri, hematolojik bozukluklar, yeni doğanlarda ise kernikterusa neden olabilirler. Oral antikoagulanlar, hipoglisemik ilaçlar, metotreksat, fenitoin gibi ilaçlarla etkileşirler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Narkotik (opioid) analjezikler I | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların en önemli yan tesirleri bağımlılık gelişmesi ve suistimal edilmesidir. Yüksek dozlarda solunum depresyonu, koma ve ölüm görülebilir. Etkilerine tolerans gelişebilir. Santral sinir sistemine etki eden diğer ilaçlarla etkileşebilir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiepileptik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların bir kısmı CYP enzim inhibisyonu ve indüksiyonu yaparak pek çok ilaçla etkileşebilir. Hipersensitivite, GİS bozuklukları, hiponatremi, uyuşukluk, nistagmus, periferik nöropati vb yan tesirler görülebilir. | |
|
Dahiliye 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | (Gastro) İshal-kabızlık | Doç. Dr. Mehmet Asıl | A, ÖnT, T, TT, I, | Birçok farklı İlaçlar sekonder kabızlığa neden olabilir |
|
Nöroloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Nöroloji (NORO)
|
NORO | Epilepsi | Prof. Dr. Bülent Oğuz Genç | antiepileptik ilaçların enzim indüksiyonu etkisi nedeniyle diğer kullanılan ilaçların düzeylerini ve emilimini etkileyebilir. | |
|
Tıbbi Mikrobiyoloji 3-3
Temel Tıp Bilimleri - Tıbbi Mikrobiyoloji (MKRB)
|
MKRB | HIV Enfeksiyonları | Prof. Dr. Bahadır Feyzioğlu | ✓ | |
|
Dahiliye 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | (Romatoloji) Romatolojik hastalıklarda laboratuvar akut faz cevabı | Prof. Dr. Adem Küçük | romatizmal ilaçlar neden olabilir. | |
|
Dahiliye 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | (Gastro) İshal-kabızlık | Doç. Dr. Mehmet Asıl | Birçok farklı İlaçlar sekonder kabızlığa neden olabilir | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiviral ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antiviral ilaçların yan tesirleri ve ilaç etkileşmeleri ilacın etki mekanizmasına ve ilacın bulunduğu gruba göre farklılık gösterebilir. Özellikle yüksek dozlarda kromozomal hasardan nefrotoksisiteye kadar ciddi advers etkileri vardır. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Penisilinler I | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Hipersensitivite (penisiloik aside bağlı, en sık görülen tip 1), alerjik reaksiyonlar (%3-5, önceden penisilin kullananlarda %10’a kadar artabilir), anaflaksi (penisilin alanların %0.01-0.05) (akut anaflaksiye bağlı ölüm %0.001-0.002), ürtiker, şiddetli kaşıntı, maküler veya makülopapüler kaşıntılı cilt döküntüleri, hemolitik anemi, nefrit, nötropeni, ateş, eklemlerde şişme, vaskülit, gastrointestinal sistem bozuklukları (bulantı, kusma , diyare), İM injeksiyon yerinde ağrı, kronik kullanımda süperinfeksiyon | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Penisilinler II | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Hipersensitivite (penisiloik aside bağlı, en sık görülen tip 1), alerjik reaksiyonlar (%3-5, önceden penisilin kullananlarda %10’a kadar artabilir), anaflaksi (penisilin alanların %0.01-0.05) (akut anaflaksiye bağlı ölüm %0.001-0.002), ürtiker, şiddetli kaşıntı, maküler veya makülopapüler kaşıntılı cilt döküntüleri, hemolitik anemi, nefrit, nötropeni, ateş, eklemlerde şişme, vaskülit, gastrointestinal sistem bozuklukları (bulantı, kusma , diyare), İM injeksiyon yerinde ağrı, kronik kullanımda süperinfeksiyon | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Bronkodilatör ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | β-Adrenerjik Reseptör Agonistleri: Kardiyak yan etkiler (β1-reseptörlerini de uyardığı için- taşikardi, aritmi, kan basıncını yükselmesi), hiperglisemi Selektif Etkili β-Agonist Bronkodilatörler: Kardiyak yan etkiler β-agonistler gibi (kalp stimülasyonu daha az) Kortikosteroidler (Glukokortikoidler): Aerosol şeklinde inhalasyonla uygulananlarda sistemik yan etkiler oral/ parenteral verilenlere göre az ve zayıf; En sık ses kısıklığı (disfoni), boğaz ağrısı, bazen oral kandidiyazis Teofilin: Bulantı ve kusma, santral sinir sistemi stimülasyonu, yüksek dozda uykusuzluk, aşırı dozda taşikardi, aritmi, ajitasyon ve konvülsiyon Aminofilin: Hızlı injeksiyonda aritmi, ileri derecede hipotansiyon ve kalp durması Mast Hücresi Stabilizatörleri: Dermatit, boğaz irritasyonu, bazen bronkospazm, uyuşukluk Lökotrien Antagonistleri: Baş ağrısı, diyare, yorgunluk, aşırı duyarlık reaksiyonları, döküntü Önemli Etkileşim: Sigara tiryakiliği, fenobarbital tedavisi gibi karaciğer mikrozomal enzimlerini indükleyen faktörler teofilinin metabolizmasını artırır. Montelukast CYP3A4 enzim inhibisyonu ve indüksiyonu yapan ilaçlarla etkileşir. Zafirlukast CYP3A4 enzimini inhibe eder, terfenadin, teofilin ve varfarinle kullanılmaz. Zilöton teofilin ve varfarinle tehlikeli etkileşmeler yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İlaç suistimali ve bağımlılığı | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan maddeler bağımlılık ve tolerans gelişmesi gibi istenmeyen etkilere sahiptir. Yüksek dozlarda koma ve ölüm görülebilir. Alkol ve santral sinir sistemine etki eden diğer ilaçlarla ciddi etkileşmeler gösterebilir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihelmintik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihelmintik ilaçlar etki mekanizmalarına veya bulundukları gruba göre fatal Steven's Johnson sendromundan GİS yan etkilerine kadar çok çeşitli istenmeyen etkiler gösterebilirler. Özellikle GABA aktivasyonu veya kolinerjik inhibisyon yapan ilaç grupları benzer etki gösteren diğer ilaçlarla etkileşebilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihipertansif ilaçlar II | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre çok çeşitli advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Parasempatomimetik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların kolinerjik etkileriyle hipersalivasyon, görme bulanıklığı, bradikardi, bronkospazm, peptik ülser gibi istenmeyen etkileri olabilir. Özellikle organofosfatlı insektisitler ve sinir gazları ciddi toksik etkilere neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Hipolipidemik İlaçlar II | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Statinler: En sık: Gastrointestinal sistem yakınmaları, dispepsi, döküntü, miyalji, miyopati, karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, hepatotoksisite. Daha nadir: Rabdomiyoliz, nöropati ve uyku bozuklukları Ayrıca: disglisemi ve tip 2 diyabet gelişmesine ilişkin riskin artışı, teratojenite Fibrik Asit Türevleri (Fibratlar): Gastrointestinal sistem yakınmaları, Safra kesesinde kolesterol taşı oluşmasına eğilim, miyalji, miyopati (statin ile kombine), rabdomiyoliz, döküntü, karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, kan şekerinde hafif artış, ciltte kızarma Niasin (Nikotinik asit, vit B3): Yüz ve boyunda vazodilatasyona bağlı kızarma, kaşıntı (ateş basması-"flushing" yaklaşık %20, 1-2 hafta içerisinde tolerans), peptik ülserli hastalarda ülser aktivasyonu, hiperürisemi, nadiren hepatotoksisite, Safra asidi bağlayan reçineler (Resinler): Trigliserid düzeylerinde artış, dispepsi ve konstipasyon, vitamin K, vitamin D ve folik asit eksikliği Ezetimib: Geri dönüşümlü KC fonksiyon bozukluğu (statinlerle birlikte insidans artar) PCSK9 inhibitörleri (Kolesterol absorpsiyon inhibitörleri): enjeksiyon bölgesinde kaşıntı, grip benzeri semptomlar Önemli etkileşim: Statinlerin Fibrik Asit Türevleri (Fibratlar) ile kombinasyonu miyopati riskini artırır. Özel durumlarda kombinasyonda fenofibrat tercih edilebilir. Karaciğer sitokrom enzimlerini (CYP3A4) inhibe eden ilaçlar (ör;eritromisin) statinlerin plazma düzeylerinde ve yan etkilerini artırabilir. Fibratlar kumarin gibi antikoagülanların etkisini potansiyalize eder. Resinler bazı ilaçların emilimini azaltabilirler; Kolesevelam diğer ilaçlarla daha az ilaç etkileşimine yol açar. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Nöromüsküler bloke edici ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Depolarizasyonsuz (Kompetitif) Blok Yapan İlaçlar: Sempatik ganglion blokajı sonucu kan basıncının düşmesi, Bronkospazm, bronş salgısı ve salya artışı (histamin salıvermesi ile), Atraküryum-refleks bradikardi, Panküronyum- Kalpte antimuskarinik (M2 res blokör) etki ile taşikardi yapar, kan basıncını yükseltebilir. Depolarizasyonlu Blok Yapan İlaçlar: Kardiyovasküler sistemde Asetil kolin (Ach)’e benzeyen etkiler, Tükrük salgısı ve solunum mukoza salgılarının artışı, omuz ve sırt kaslarında rijidite ve ağrı (%1-10) (fasikülasyona bağlı), hiperkalemi, intragastrik, intraoküler ve intrakranyal basınç artışı, Genetik bozukluğa bağlı nadir ancak ciddi iki YE: Uzun süren apne ve Malign hipertermi Botulinum toksini: Ptozis ve gözde vertikal sapma, lokal reaksiyonlar Depolarizasyonsuz Blok Yapan İlaçlarla ilgili Etkileşmeler: İnhalasyon anesteziği GA’lerin çoğu NMB’lerin etkisini potansiyalize eder. Aminoglikozid AB’ler, Polimiksin B, Kolistin, Klindamisin ve Linkomisin (zayıf NM blokaj) bu ilaçları potansiyalize eder. Ca2+ antagonistleri alan hastalarda NMB ilaç etkisi artar. Lokal anestezikler, Kinidin vb antiaritmikler, Metronidazol vd imidazol türevleri de NMB ile etkileşebilir, kas felcini artırabilirler. Uzun süre fenitoin alanlarda bu ilaçlara duyarlık azalabilir. | |
|
Farmakoloji 3-1
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İlaçların metabolizması | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | İlaçların metabolizmasından sorumlu enzimlerin inhibisyonu veya indüksiyonu sonucu ilaç etkileşmeleri / toksik etkiler görülebilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Periferik Vazodilatörler | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Direkt etkili vazodilatörler, Niasin ve Kalsiyum Kanal Blokörleri başta olmak üzere bazı ilaç gruplarında yüz ve boyunda vazodilatasyona bağlı kızarma, başağrısı, hipotansiyon görülebilir. Bunun dışında: Papaverin: Aşırı dozda verilirse aritmi, hepatotoksisite Sinarizin, Flunarizin: Uyuşukluk ve sedasyon Naftidrofuril oksalat: Hepatotoksisite α-Adrenerjik Reseptör Blokörleri: Hipotansiyon, ilk doz senkobu, taşikardi, impotans β-Adrenerjik Reseptör Agonistleri: Çarpıntı (palpitasyon) (Kalpteki β1-res.ler ile) Piribedil: Levodopa/bromokriptin benzeri yan etkiler (dopamin agonisti) Tip 5 fosfodiesteraz inhibitörleri- Sildenafil: nadiren görme bozukluğu (retinadaki tip 6 PDE↓) Ginkgo biloba ekstresi: Yüksek dozda kanama riskini artırabilir Önemli Etkileşim: Iloprost antihipertansifler ve kanama eğilimini arttıran (heparin, varfarin, asetil salisilik asit) ilaçlar ile etkileşime girerek sinerjik etkide bulunabilir. Tip 5 fosfodiesteraz inhibitörleri karaciğerde CYP3A4 enzimini inhibe eden ilaçlarla etkileşir; nitrat türevi veya α-blokör vazodilatör ilaçlarla birlikte hipotansiyon yapar. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kontraseptiflerin Tıbbi Farmakolojik yönü | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Hormonal kontrasepsiyonun yan etkileri Sadece progesteron içeren preparatlarda düzensiz menstrüel kanamalar oluşabilir. Karşılaşılan diğer yan etkiler daha çok östrojen komponentine bağlıdır: Göğüste dolgunluk hissi, depresyon, sersemlik, ödem, baş ağrısı, psödotümör serebri, bulantı ve kusma ve östrojene bağlı diğer yan etkiler görülür. Özellikle, sigara içen 35 yaş üstü kadınlarda, tromboemboli, tromboflebit, hipertansiyon ve miyokard infarktüsü insidansında artış gibi kardiyovasküler ve serebral yan etkiler ortaya çıkabilir. Meme kanseri insidansını arttırdıkları iddia edilmiştir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiaritmik ilaçlar I | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antiaritmik ilaçlar görece yan tesirleri ve ilaç etkileşmeleri fazla olabilen ilaç gruplarıdır. Uzman bir kardiyolog tarafından reçete edilmesi önerilir. En önemli yan tesirleri kendilerinin de aritmojenik aktiviteye neden olabilmeleridir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antifungal ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antifungal ilaçlar kimyasal yapılarına, etki mekanizmalarına göre çeşitli yan tesirler gösterebilir ve ilaçlarla etkileşebilirler. Nefrotoksisiteden nörolojik bozukluklara kadar ciddi yan tesirleri olabilir. Bu grupta bulunan ilaçların bir kısmı CYP enzimlerini de inhibe ederler ve böylece pek çok ilaç ile etkileşebilirler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antianemik ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Demir: Oral demir tedavisinde en sık bulantı, epigastrik ağrı ve diyare, feçesi siyaha boyama, gaitada gizli kan testlerinde bozulma; Parenteral demir uygulamada akut anaflaksi (% 5), Ayrıca ensefalopati, İM injeksiyonda lokal ağrı ve doku reaksiyonu, dokuda koyu lekelenme; Depo demirin artışı ile- erkeklerde bazı kanserlerin (kolon, AC, mesane) ve infeksiyon riskinin artışı B12-Vitamini: İV verilmez (anaflaksi) Folik Asit: B12 vitamini eksikliğinde folik asit tek başına yüksek dozda kontrindike (hematolojik belirtileri düzeltip nörolojik belirtileri saklamaması için) Eritropoietin: Vazokonstriktör ET salınımının artışı, hipertansiyon, miyalji, tromboz Önemli Etkileşme: Etil alkol, fenitoin, fenobarbital ve pirimidon folik asit absorbsiyonunu azaltır. Metotreksat, pirimetamin, trimetoprim, ko-trimaksazol, triamteren dHFR’ı inhibe eder. Uzun sürede OKS ve glukokortikoidler de folik asiti azaltır. Folik asit fenitoin etkinliğini azaltır. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Sülfonamidler | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Sülfonamidler en sık ateş, cilt döküntüleri, kristal üri, hematolojik bozukluklar, yeni doğanlarda ise kernikterusa neden olabilirler. Oral antikoagulanlar, hipoglisemik ilaçlar, metotreksat, fenitoin gibi ilaçlarla etkileşirler. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Parasempatolitik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların antikolinerjik etkileriyle ter bezlerinde ve salgılarda azalma, taşikardi, midriyazis, eksitasyon gibi istenmeyen etkileri olabilir. Muskarinik ve nikotinik reseptörleri etkileyen ilaçlarla etkileşme gösterebilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiaritmik ilaçlar II | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antiaritmik ilaçlar görece yan tesirleri ve ilaç etkileşmeleri fazla olabilen ilaç gruplarıdır. Uzman bir kardiyolog tarafından reçete edilmesi önerilir. En önemli yan tesirleri kendilerinin de aritmojenik aktiviteye neden olabilmeleridir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihipertansif ilaçlar I | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre çok çeşitli advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antihipertansif ilaçlar III | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre çok çeşitli advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kalsiyotropik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların aşırı dozlarda alınması hiperkalsemiye neden olabilir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Nöroleptik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların en ciddi yan tesirlerinden birisi de ekstrapiramidal etkilerdir. Tardif diskinezi ve malign sendroma neden olabilirler. Alkol ve santral sinir sistemine etki eden diğer ilaçlarla etkileşebilirler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler ve İlaç Etkileşimleri | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bitkisel ürünler sanıldıklarının aksine çok da masum değillerdir. Özellikle bu ürünler ile ilgili kısıtlı ve sınırlı sayıda bilimsel ve klinik çalışmaların bulunması suistimal ve hatalı kullanımlarını artırmaktadır. Ayrıca, bu ürünlerle meydana gelebilen ilaç etkileşmeleri de oldukça fazladır. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiepileptik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların bir kısmı CYP enzim inhibisyonu ve indüksiyonu yaparak pek çok ilaçla etkileşebilir. Hipersensitivite, GİS bozuklukları, hiponatremi, uyuşukluk, nistagmus, periferik nöropati vb yan tesirler görülebilir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Lokal anestezikler | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Lokal anestezikler uzun süre aynı bölgeye yapılırsa taşifilaksiye neden olabilir. En önemli yan tesirleri anafilaksi, methemoglobinemi, yüksek konsantrasyonlarda nöromüsküler blokaj gibi etkilerdir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Narkotik (opioid) analjezikler II | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Bu grupta bulunan ilaçların en önemli yan tesirleri bağımlılık gelişmesi ve suistimal edilmesidir. Yüksek dozlarda solunum depresyonu, koma ve ölüm görülebilir. Etkilerine tolerans gelişebilir. Santral sinir sistemine etki eden diğer ilaçlarla etkileşebilir. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Tiroid hormonları ve antitiroid ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antitiroid ilaçların en önemli yan tesirleri hepatit ve agranülositozdur. Antasidler, PPIlar, aspirin, furosemid, östrojen, androjenler gibi ilaçlar tiroid hormonları ve antitiroid ilaçlarla etkileşebilir. Bu grupta bulunan ilaçlar ayrıca fötusa geçebilirler. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Peptik ülser ilaçları | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Proton pompa inhibitörlerinin advers etkileri:diyare, bulantı, başağrısı, mide pH'sının yükselmesine bağlı midede bakteri kolonizasyonu oluşumu; Etkileşmeleri: klopidogrelin aktif şekle dönüşümünü azaltabilirler. Pantoprazol ve rabeprazol klopidogrel ile etkileşmez. Antiasid ilaçları advers etkileri: Aluminyum ve kalsiyum bileşikleri konstipasyon, magnezyum bileşikleri diyare yapabilir. Rebaund asid salgılanması, sistemik advers etkiler oluştururlar; Etkileşmeleri: tetrasiklinler, demir bileşikleri, varfarin ve fluorokinolonların absorpsiyonunu azaltabilirler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Hipnosedatif ilaçlar I ve alkoller | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Benzodiazepin grubu ilaçların advers etkileri: uyuşukluk, uyku eğilimi, konfüzyon, mental ve psikomotor fonksiyonlarda bozulma, artık etki, rebaund uykusuzluk | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | S.S.S. Tıbbi Farmakolojisine giriş 1 | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Barbitüratların advers etkileri: uyuşukluk hali, artık etki, rebaund uykusuzluk, solunum depresyonu, lokal ağrı yapabilirler. Etkileşimleri: Anksiyolitik - hipnotik ilaçların ve alkolun etkisini potansiyalize ederler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antidepresan ilaçlar I | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Antidepresan ilaçların advers etkileri: antikolinerjik, kardiyak, psişik ve nörolojik advers etkiler ve hiponatremi, impotens , alerjik reaksiyonlar yapabilirler | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Hipnosedatif ilaçlar I | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Barbitüratların advers etkileri: uyuşukluk hali, artık etki, rebaund uykusuzluk, solunum depresyonu, lokal ağrı yapabilirler. Etkileşimleri: Anksiyolitik - hipnotik ilaçların ve alkolun etkisini potansiyalize ederler. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antidepresan ilaçlar II | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Antidepresan ilaçların advers etkileri: antikolinerjik, kardiyak, psişik ve nörolojik advers etkiler ve hiponatremi, impotens , alerjik reaksiyonlar yapabilirler | |
|
Farmakoloji 3-1
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Histamin | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Histamin agonistlerine bağlı ya da vücutta aşırı miktarda salıverilmeye bağlı hipotansiyon, taşikardi, bronkospazm ve buna bağlı dispne, şiddetli başağrısı, bulantı, kusma ve diyare görülebilir. II. kuşak antihistaminikler dışında diğerlerinde en sık görülen yan tesir sedasyondur. Etanolamin ve fenotiyazin türevlerinde fazladır. Yorgunluk, dikkati toplayamama, ataksi gibi SSS depresyonuna bağlı belirtiler, parasempatolitik etkileri nedeniyle ağız kuruluğu, bulanık görme, idrar retansiyonu ve kabızlık yapabilirler. Kromolin, boğaz irritasyonu, öksürük, nazal konjesyon yapabilir. Ketotifen, SSS depresanları, antihistaminikler ve alkolün etkisini artırabilir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Tetrasiklinler ve kloromfenikol | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Tetrasiklinlerin advers etkileri; bulantı, kusma , diyare, diş ve kemiklerde diskolorasyon, karaciğer ve böbrek fonsiyon bozukluğu, alerji, iv uygulamada tromboflebit, im uygulamada injeksiyon yerinde ağrı ve infiltrasyon; nötropeni, hemolitik anemi; bu grup ilaçlardan minosiklin vestibüler bozukluk yapabilir. Tetrasiklinlerin etkileşmeleri: furosemid tetrasiklinlerin nefrotoksik etkisini artırır, oral antikuagülan ilaçların etkinliğini artırırlar.Amfenikollerin advers etkileri:bulantı, kusma, diyare, stomatit, kemik iliği baskılanması, gri sendrom, Herxheimer reaksiyonu, alerjik cilt reaksiyonları. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Fluorakinolonlar | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Fluorokinolonların advers etkileri: GIS'de tahriş, başağrısı, başdönmesi, tremor, huzursuzluk, ciltte döküntü, yüksek dozda ve yatkınlığı olanlarda konvülsiyon , artropati, tendinit. Etkileşimleri:Karaciğerde metabolize edilenler teofilin ve kafeinin metabolizmasını yavaşlatır. Magnezyum,aluminyumlu antiasidler ve demir bileşikleri ile şelat oluştururlar. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Anti anginal ilaçlar | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Organik nitratların advers etkileri: kan basıncında ileri derecede düşme, refleks taşikardi, yüz ve boyundaki cilt damarlarında vazodilatasyon sonucu flushing, başağrısı, yüksek dozda kullanımda methemoglobinemi. Beta blokör ilaçların advers etkileri: gastrointestinal bozukluklar, bronkokonstriksiyon, sinüs bradikardisi ve A-V blok, pankreastan insülin salgılanması ve dokuların insüline duyarlılığında azalma, ekzersize tolerans azalması: Etkileşimleri: İnsülin ve oral antidiyabetik ilaçlar, verapamil, diltiazem. Kalsiyum kanal blokörlerinin advers etkileri: Refleks sempatik stimülasyon, flushing, ayak bileği ödemi, dişeti hiperplazisi, myalji, artralji | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kalp yetmezliğine karşı kullanılan ilaçlar | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Kardiyotonik glikozidlerin (digoksin, digitoksin) advers etkileri: Ventriküler ekstrasistoller, ventriküler taşikardi ve fibrilasyon, AV blok, bulantı, kusma, görme netliğinde azalma, renk görmede bozulma, deliryum, konfüzyon, halüsinasyonlar, başağrısı, başdönmesi, , depresyon, düşünme ve algı bozuklukları. Anjioensin antagonistlerinin advers etkileri: kuru öksürük, angioödem, hiperkalemi | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kortikosteroidler | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Kortikosteroidlerin advers etkileri: İyatrojenik Cushing Sendromu, osteoporoz ve osteonekroz, psişik bozukluklar, peptik ülser ve kanama riski, ciltte atrofi, steroid myopatisi, büyümenin supresyonu. ödem, hipokalemi. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Diğer Beta Laktam antibiyotikler | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Aztreonam, ciltte döküntü, bulantı ve kusma, diyare ve i.v. infüzyon yerinde lokal reaksiyon yapabilir.İmipenem bulantı, kusma ve diyare yapabilir. Seyrek de olsa myoklonus ve konvülsiyon yapabilir. Özellikle altta yatan santral sinir sistemi hastalığı ve/veya renal yetmezliği olan ve doz ayarlaması yapılmamış hastalarda konvülsiyon ciddi yan tesirdir.İmipenem ve probenesidin birlikte uygulanmaları halinde, imipenemin plazma düzeyi ve plazma yarı ömründe artış ortaya çıktığından, birlikte önerilmemektedir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiseptik ve dezenfektanlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Tentürdiyod gibi alkollü iyod solüsyonları, cildin üzerinde sıyrık veya yara varsa şiddetli yanma yaparlar. Tentürdiyotun mukozalara temasından kaçınılmalıdır, oralarda kostik etki yapabilir. Duyarlı kimselerde cilde iyod uygulanması, dermatite neden olabilir. Sürüldüğü yeri ve temas ettiği çamaşırları kahverengiye boyar. Klorheksidinin konsantre solüsyonu göze kaçarsa irreversibl kornea zedelenmesi yapabilir. Organik cıva bileşikleri ciltte alerji yapabilirler. Nitrofurazon, seyrek olarak döküntü , kaşıntı ve lokal ödem gibi değişik derecelerde kontakt dermatit reaksiyonları yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Sempatolitik ilaçlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Prazosin vbleri ilk doz senkopu yapabilir. Ergot alkaloidleri sıklıkla bulantı, kusma ve diyare yaparlar.Uzun süre kullanılmaları halinde ergotizm denilen kronik ergot zehirlenmesi gelişebilir. Başlıca belirtileri; ekstremitelerde uçlardan başlayan gangren (nekroz), baş dönmesi ve konfüzyon gibi SSS belirtileridir.β-reseptör blokajı glikojenolizi ve glukagon salınımını azaltır; insüline bağımlı diyabeti olanlarda propranolol kullanılırken glukoz konsantrasyonu iyi izlenmelidir. Propranolol astımlı hastalarda ölüme neden olabilecek kadar ağır bronkokonstriksiyon yapabilir. Propranololün metabolizmasını yavaşlatan simetidin, furosemid ve klorpromazin gibi ilaçlar antihipertansif etkisini artırabilirler. Verapamil ile birlikte kullanımı ciddi bradikardi, kalp yetmezliği, hipotansiyon ve iletim bozukluklarına neden olur. abetolol, ortostatik hipotansiyon ve baş dönmesi yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antikoagulan ilaçlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Heparin’in en önemli yan tesiri aşırı dozda verildiğinde çeşitli yerlerde spontan kanama meydana getirmesidir. Mutad dozlarda kullanıldığında da purpura, ekimoz, melana, hematüri ve diğer şekillerde kanama oluşturur. Heparin, aldosteron salgısını azaltarak hiperkalemi riski yaratır. Tedavi bir haftadan uzun sürerse kalemi ölçülmelidir. Hipokalsemi, osteoporoz, alopesi ve deri reaksiyonları yapabilir. Lepirudin, kanama, kanama olmaksızın da hemoglobin konsantrasyonunun azalması ve aşırı duyarlık reaksiyonu yapabilir.Fondaparinuks, kanama, purpura, hematom, trombositopeni, anemi, dispne, kc bozukluğu ve ödem yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antitussif ilaçlar, Ekspektoranlar, Mukolitik ve Surfaktanlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Konstipasyon, sedasyon ve uyuşukluk hali kodeinin sık görülen yan tesirleridir. Dionin, hafif uyuşukluk, bulantı ve baş dönmesi yapabilir.Klofedianol hidroklorür, bulantı ve uyuşukluk yapabilir. Karbetapentan sitrat, uyuşukluk, baş dönmesi, uykusuzluk ve bulantı yapabilir. Noskapin ile tedavide bulantı, hafif periferal ödem, kulak çınlaması, baş dönmesi görülebilir.İpekanın kardiyotoksik etki potansiyeli vardır; Atriyum fibrilasyonu ve iletim bozuklukları yapabilir. Gliseril gayakolat, bulantı, kusma ve uyuşukluğa neden olabilir. Bromheksin, mide- barsak kanalının mukusunu da bozarak mukozada ülser oluşturabilir. N-asetilsistein, bulantı, kusma, bronkospazm yapabilir.Karboksimetil sistein, seyrek olarak bulantı, baş ağrısı, mide bozukluğu, diyare yapabilir.Surfaktanlar, geçici bradikardi yapabilirler, en sık yan etki konstipasyondur. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | S.S.S. stimülanları ve halüsinojenler | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Doksapramın sersemlik, baş ağrısı, bulantı, kusma, öksürük ve huzursuzluk gibi yan etkileri vardır. Amfetaminlerin bağımlılık yapma potansiyelleri yüksektir. Atletik performansı artırmak amacıyla doping yapmak için suistimal edilirler. Metilfenidat, çocuklarda iştahsızlık ve büyümede yavaşlama, trombositopeni, ona bağlı purpura ve lökopeni yapabilir. Altı yaşından küçüklerde kullanılmamalıdır | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antitrombotik,ve trombolitik ilaçlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | CYP2C9, CYP3A4 veya CYP1A2 enzimlerini indükliyen barbitüratlar, fenitoin, karbamazepin ve diğer bazı antiepileptik ilaçlar, kumarin türevi oral antikoagülanların etkilerini azaltırlar. Bazı asidik ilaçlar (aspirin, fenilbutazon, diklofenak, azopropazon ve diğer bazı NSAİİler, sulfonilüreler, uzun etki süreli sulfonamidler gibi) kumarin türevi oral antikoagülanları plazma albumin molekülleri üzerinden atarak serbestleştirirler; antikoagülan etkinin şiddetini artırırlar, süresini kısaltırlar. Kloramfenikol ve ketakonazol ve diğer azol antifungaller, makrolid antibiyotikler, SSRİ tipi antidepresanlar, verapamil, diltiazem, amiodaron, simetidin ve omeprazol kc enzimlerini inhibe ederek kumarin türevlerinin yıkımını azaltır. Ayrıca kloramfenikol, tetrasiklinler, ampisilin ve diğer geniş spektrumlu antibakteriyel ilaçlar barsak florasını azaltarak, buradaki bakterilerin yaptığı sentezden sağlanan K vitaminini azaltır. Bu inhibitör ilaçlar ve antibakteriyeller antikoagülan etkiyi artırırlar.Kolestiramin, oral antikoagülanların mide-barsak kanalından abs oranını düşürür. Oral kontraseptifler, oral antikoagülanların etkinliğini fizyolojik antagonizma ile (pıhtılaşma faktörlerinin sentezini artırarak) azaltır,Testosteron, anabolizan ilaçlar ve aşırı alkol ise etkinliği artırır. Kumarin türevi ilaçlarla tedavi altındaki hastalara analjezik gerektiğinde, aspirin yerine parasetamol ve uyku ilacı gerektiğinde barbitüratlar yerine bir BZ türevi veya antihistaminik hipnotik tavsiye edilir.Varfarin, nadiren alopesi, dermatit ve ürtiker yapabilir. Dipiridamol ile sık olarak Gİ belirtiler ve kanama, aspirinden daha fazla baş ağrısı ve cilt döküntüleri görülür.Trombosit Glikoprotein IIb/IIIa reseptör antagonistleri büyük ve küçük kanamalar, buna bağlı intrakranyal kanama, inme ve trombositopeni yapabilir.Epoprostonal (prostasiklin) yüzde kızarma, sıcaklık duyumsama, hipotansiyon ve başağrısı yapabilir.Streptokinazın, allerjik reaksiyonlar ve hipotansiyon gibi yan etkileri ürokinazdan fazladır. Alteplazın en ciddi yan tesiri doza-bağımlı intraserebral kanama ve ona bağlı inme ve ölümdür. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Sefalosporinler | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Sefalosporinler alerjik reaksiyon, bulantı, kusma ve diyare Sefalosporinler, aminoglikozidlerle aynı solüsyon içinde karıştırılmamalıdır; kimyasal kompleks oluşturarak birbirlerini inaktive ederler. Özellikle 3. kuşak ile nefrotoksisite ve moksalaktam ve sefoperazon ile alkole intolerans; disulfiram benzeri reaksiyon oluşabilir. Sefalotin, aminoglikozidlerin nefrotoksik etkisini potansiyalize edebilir. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | İnsülin | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | İnsülinin en çok korkulan ve oldukça sık gözlenen yan etkisi hipoglisemidir. Hipoglisemi çok hızlı gelişirse, hepatik glukoz üretiminin artmasını sağlamaya yönelik bir dengeleyici mekanizma aracılığıyla adrenalin salgılanması artar. Bu da taşikardi, baş ağrısı, soğuk terleme, güçsüzlük ve titremeye neden olur. Nadiren , enjeksiyon yerinde lokal gecikmiş reaksiyon yapabilir (Tip IV reaks.) : Belirli bir yere sürekli inj yapıldığında cilt altı yağ dokusu atrofiye uğrar ve çukurluk meydana gelir. : Uzun süre tedavi görmemiş glisemisi çok yüksek hastalarda insülin tedavisi ile glisemi düşürüldüğünde, gözde ozmotik denge bozulur, lenste bozukluk olur, kırıcılığı değişir. Birkaç haftada kendiliğinden geçer. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Diüretik ilaçlar I | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Asetazolamid, anoreksi, kilo kaybı, GİS bozuklukları, güçsüzlük, libido kaybı ve impotens yapabilir. Bir sülfonamid türevi olduğundan, asetazolamid, sülfonamid ve diğer sülfonamid türevleri arasında, çapraz duyarlılık reaksiyonları görülebilir. Tiyazidler, sıvı ve elektrolit dengesini bozarlar, Hipokalemi veya hipokalemik alkaloz; tiazidlerin en sık yan etkisi hipokalemidir, hiponatremi, hiperürisemi, hiperglisemi (hipokalemi sonucu insülin salıverilmesinin azalmasına bağlı), hiperlipidemi ve hipomagnezemi ayrıca ciltte alerjik döküntüler yapabilirler. Diğer sulfonamid türevleri gibi bilüribini plazma albümininden uzaklaştırarak sarılığı artırabilirler. Kalp glikozidleri alan hastalarda, tiazidlerin hipokalemi yapmaları nedeniyle dijital dozunun, mutad dozun yarısına indirilmesi uygun olur. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar II | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | İlaç Etkileşimleri: Antihipertansif ilaçların diüretik veya vazodepressör etkilerini azaltabilir veya ortadan kaldırabilirler. Furosemidin natriüretik etkisi renal PGE2 stimülasyonuna bağlıdır, NSAİİ'lar PGE2 sentezini inhibe ederek bu etkiyi azaltabilir. Gerek trombosit agregasyonu üzerine olan inhibitör etkileri ve gerekse plazma proteinlerine bağlanma düzeyindeki etkileşme nedeni ile oral antikoagülanların kanama zamanı üzerine olan etkilerini artırırlar. Plazma proteinlerine bağlanma düzeyindeki etkileşme nedeni ile tolbutamid ve benzeri oral antidiyabetiklerin etkilerini artırabilirler. Fenitoin, digoksin ve aminoglikozidlerin düzeyini artırır, lityumun atılımını azaltırlar. Probenesid, NSAİİ'ların atılımını yavaşlatır; barbitüratlar metabolik klirensini artırır; kafein emilim hızlarını artırır ve kolestiramin ise emilimlerini yavaşlatır. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Oral antidiyabetik ilaçlar ve glukagon | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Sulfonilüreler, alerjik reaksiyonlar, hipoglisemi, bulantı, karında rahatsızlık hissi, kc fonksiyon testlerinde bozulma yapabilir. Meglitinidlerin yan etkileri bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, ciltte döküntü vb alerjik reaksiyonlardır. Biguanidler laktik asidoz yapabilir.Pioglitazon, vücutta su tutulması ve ödem yapabilir. CYP3A4 enzimini indükler. Kendisi de kısmen bu enzimle yıkıldığı için, bu enzimi inhibe eden ketokonazol, itrakonazol, eritromisin ve diğer ilaçlarla ayrıca bu enzim tarafından yıkılan diğer ilaçlarla etkileşebilir. Özellikle 70 yaş üstü kadınlarda kırık riskini artırabilir. Empagliflozin, tiyazid ve loop diüretiklerin diüretik etkisine ek etki yapabilir, böylece dehidratasyon ve hipotansiyon riskini arttırabilir. Glukagon ise bulantı, kusma, abdominal ağrı ve alerjik reaksiyon yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Hipolipidemik İlaçlar I | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Statinler: En sık: Gastrointestinal sistem yakınmaları, dispepsi, döküntü, miyalji, miyopati, karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, hepatotoksisite. Daha nadir: Rabdomiyoliz, nöropati ve uyku bozuklukları Ayrıca: disglisemi ve tip 2 diyabet gelişmesine ilişkin riskin artışı, teratojenite Fibrik Asit Türevleri (Fibratlar): Gastrointestinal sistem yakınmaları, Safra kesesinde kolesterol taşı oluşmasına eğilim, miyalji, miyopati (statin ile kombine), rabdomiyoliz, döküntü, karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma, kan şekerinde hafif artış, ciltte kızarma Niasin (Nikotinik asit, vit B3): Yüz ve boyunda vazodilatasyona bağlı kızarma, kaşıntı (ateş basması-"flushing" yaklaşık %20, 1-2 hafta içerisinde tolerans), peptik ülserli hastalarda ülser aktivasyonu, hiperürisemi, nadiren hepatotoksisite, Safra asidi bağlayan reçineler (Resinler): Trigliserid düzeylerinde artış, dispepsi ve konstipasyon, vitamin K, vitamin D ve folik asit eksikliği Ezetimib: Geri dönüşümlü KC fonksiyon bozukluğu (statinlerle birlikte insidans artar) PCSK9 inhibitörleri (Kolesterol absorpsiyon inhibitörleri): enjeksiyon bölgesinde kaşıntı, grip benzeri semptomlar Önemli etkileşim: Statinlerin Fibrik Asit Türevleri (Fibratlar) ile kombinasyonu miyopati riskini artırır. Özel durumlarda kombinasyonda fenofibrat tercih edilebilir. Karaciğer sitokrom enzimlerini (CYP3A4) inhibe eden ilaçlar (ör;eritromisin) statinlerin plazma düzeylerinde ve yan etkilerini artırabilir. Fibratlar kumarin gibi antikoagülanların etkisini potansiyalize eder. Resinler bazı ilaçların emilimini azaltabilirler; Kolesevelam diğer ilaçlarla daha az ilaç etkileşimine yol açar. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antineoplastik ilaçlar | Prof. Dr. Salim Yalçın İnan | Antineoplastik ilaçlar kimyasal yapılarına, etki mekanizmalarına göre çeşitli yan tesirler gösterebilir ve ilaçlarla etkileşebilirler. En sık kullanılan metotreksat nonstereoid antiinflamatuvar ilaçlar, penisilin ve sefalosporin grubu antibiyotiklerle etkileşebilir. Kanser ilaçların çoğu sitotoksik etkiye neden oldukları için normal hücre fonksiyonlarını da bozabilirler. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Aminoglikozidler | Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin | Aminoglikozidlerin ortak advers etkileri ilaca göre değişen dercede nefrotoksik, ototoksik ve nörotoksik etkilerdir. Nefrotoksik ve ototoksik etki yönünden terapötik indeksleri düşüktür. Nefrotoksik etki reversbl niteliktedir. İlaçların serum düzeyi yüksek ise, tedavi 10 günü aşarsa ve diğer nefrotoksik ilaçlarla birlikte kullanım durumunda bu etki artar. Ototoksik etki irrevesbl olabilir. İv hızlı enjeksiyon nöromüsküler blok oluşturabilirler. Hipokalsemi, hipokalemi, myastenia gravis ve parkinson hastaları nörotoksik etkiye bu etkiye daha fazla duyarlıdır. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Östrojenler ve projestinler ve antagonistleri | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Östrojen preparatlarının yan etkileri Bulantı (en sık), aşırı dozda kusma ve diyare, ödem, baş ağrısı, göğüs hassasiyeti; Uzun süre tedavide, endometriyum hiperplazisi ve aşırı kanama; Progesteronla kombine olmadan tek başlarına endometriyum CA riskini, tek veya kombine tedavide meme CA riskinin artışı, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kolesistopati, hipertansiyon, tromboemboli, kilo artışı, teratojenik etki Progestinlerin (Progestagenler) Yan Etkileri Akne, saçlarda yağlanma ve memelerde duyarlık, kadınlarda hirsutizm (androjenik etkili olanlar), alopesi, saçlarda beyazlaşma, menstrüasyon bozukluğu, vajina atrofisi, sıvı retansiyonu, başağrısı, sersemlik, aterosklerotik değişmeleri hızlandırma (uzun süre ve yüksek dozda), karaciğer bozukluğu ve kolestatik sarılık, teratojen etki Östrojen reseptör antagonistleri Klomifen sitrat: Menopoza benzer belirtiler (sıcak basması gibi), jinekomasti, overde büyüme ve kist oluşumu; buna bağlı karın ağrısı ve asit Tamoksifen: Sıcak basması, tromboemboli, endometrial kanser riski Toremifen ve fulvestrant: östrojen reseptör antagonisti; benzer yan etkiler | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kilo vermek amacıyla kullanılan ilaçlar 2 | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Orlistat, yağlı dışkı, fekal inkontinans, karın ağrısı, şişkinlik, diş ve dişeti rahatsızlıkları, yorgunluk yapabilir. Levotiroksin ile kullanımında iki ilaç arasında 4 saatlik ara olmalı, diğer ilaçların da emiliminde değişiklik yapacağı için birlikte kullanımlarında dikkat edilmelidir (varfarin, antiepileptikler, levotiroksin, siklosporin vb). Yağ emilimi baskılandığından yağda eriyen vitaminlerin emiliminde azalma görülebilir. Eğer bir multivitamin desteği önerilmişse, orlistat alındıktan en az iki saat sonra veya yatmadan önce kullanılmalıdır. Lorcaserinin en sık görülen yan etkileri baş ağrısı, üst solunum yolu infeksiyonları, bulantı, yorgunluk hissi ve diyaredir. Lorcaserin, 5-HT reseptörlerini aktive eden veya 5-HT düzeyini yükselten ilaçlarla, (5-HT geri alım inhibitörleri, trisiklik antidepresanlar, selektif 5-HT-NA geri alım inhibitörleri, bupropion ve MAO inhibitörleri ve migren ilaçları) kullanılmamalıdır. Fentermin-Topiramat kombinasyonu duygudurum değişikliklerine, uyku bozukluklarına, metabolik asidoza, böbrek taşına, azalmış terleme ve ateşe neden olabilir. Ayrıca ilacın aniden kesilmesi daha önce nöbet geçirmemiş hastada bile sara nöbeti geçirmesine neden olabilir. Sık görülen yan etkileri ise; eller, kollar, ayaklar ve yüzde uyuşma veya karıncalanma, baş dönmesi, tat kaybı, uykusuzluk, kabızlık ve ağız kuruluğudur. Liraglutid bulantı, kusma, ishal veya kabızlık, tat almada değişiklik, alerjik reaksiyonlar, uyuma güçlüğü, sersemlik, pankreatit yapabilir.Bupropion/naltrekson kombinasyonun en sık görülen yan etkiler bulantı, baş ağrısı ve konstipasyondur. Diğer yan etkiler ise uykusuzluk, kusma, baş dönmesi ve ağız kuruluğudur. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Diüretik ilaçlar II | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Kıvrım diüretikleri, ototoksisite, hiperürisemi, hipokalemi, hiponatremi, hipomagnezemi, hipotansiyon ve kardiyak aritmiler yapabilir.İndometasin ve aspirin, furosemidin diüretik ve natriüretik etkinliğini azaltır. K tutucu diüretikler tek başlarına kullanıldıklarında sık görülen yan tesirleri hiperkalemidir. Aldosteron reseptör antagonisti spironolakton, hiponatremi, hiperkalemi, uyuşukluk, ataksi, deride döküntü, hiperglisemi, erkeklerde jinekomasti ve libido azalması yapabilir. Amiloridin en sık görülen yan tesiri hiperkalemidir; böbrek fonksiyonu (kreatin klerensi) azalmış hastalarda özellikle önem kazanır. Hiperglisemi, hiperürisemi ve hiperazotemi de yapabilir. Gastrointestinal bozukluklar, baş dönmesi, yorgunluk ve kas kramplarına neden olabilir. Triamteren seyrek olarak bulantı, kusma, hafif diyare, baş ağrısı ve ağız kuruluğu yapar. Kaşıntılı cilt döküntülerine neden olabilir. Uzun süre kullanıldığında folik asid eksikliği (megaloblastik anemi) yapabilir. Diyabetojenik etkisi yoktur. Suda çok çözündüğünden idrar yollarında çökebilir ve nadir de olsa böbrek taşı yapabilir. Hiperkalemi, yaşlılarda ve diyabetli hastalarda daha kolay gelişir. Uzun sure verildiğinde azotemiyi yükseltebilmesi ve belirgin hiperkalemi yapabilmesinden dolayı böbrek hastalıklarında kontrindikedir. Azotemi ile ilgili yan tesiri, glomerüler filtrasyon hızını düşürmesine bağlıdır. Mannitoltedavisi ile oligüri düzelmiyorsa dozlar yinelenmemelidir; aksi takdirde konjestif kalp yetmezliği ve akut akciğer ödemi gelişir. Zehirlenme hallerinde zorlu diürez yapmak için furosemid ile birlikte kullanılır.En sık görülen yan tesirler: bulantı, kusma, baş ağrısı, başdönmesi, üşüme, polidipsi, göğüste sıkışma duyumsama, letarji ve konfüzyondur. | |
|
Mikrobiyoloji 3-5
Temel Tıp Bilimleri - Tıbbi Mikrobiyoloji (MKRB)
|
MKRB | Viral hepatit | Prof. Dr. Bahadır Feyzioğlu | ✓ | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar I | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Salisilatlar ve diğer antiinflamatuvar analjezikler, başta mideninki olmak üzere Gİ mukozayı tahriş ederler. Gastroprotektif PG’ lerin sentezini bloke ederler. Ülserasyon, perforasyon, kanama yapabilirler.Ketorolak, indometasin, azapropazon, piroksikam ve tolmetin en riskli olanlardır.İbuprofen, diklofenak, etodolak ve diflunisal daha az ve genellikle hafif Gİ yan tesir yapar.Özgül COX-2 inhibitörleri, özgül veya selektif-olmayan NSAİİ’lere göre daha az Gİ yan tesir yaparlar. Salisilik asid türevleri kanama süresini uzatırlar.Ufak dozda böbreklarden ürik asit itrahını azaltır, yüksek dozda salisilizm yapabilir. Reye sendromu, özellikle çocuklarda görülebilir. Asetaminofen gastrointestinal sistem yan etkilerine ve trombosit inhibisyonuna neden olmaz.Hepatotoksik etkisi doza bağımlıdır. Yüksek dozlarda akut karaciğer yetmezliğine yol açabilir. Pirazolon türevleri kemik iliği depresyonu, su ve tuz retansiyonu yapabilir.Profenlerin GİS ile ilgili yan etkileri vardır. Fenilasetik asit türevlerinin GİS yan etkileri daha zayıftır. İndolasetik asit türevleri bulantı, kusma, dispepsi, diyare, gizli kanama ve mide, özofagus, duodenum ve ince barsakta ülser oluşturabilir. Baş dönmesi, konfüzyon, uyuşukluk, halüsinasyonlar ve senkop yapabilir. SSS'ni eksite eder, konvülsiyonlara ve epilepsililerde nöbetlere neden olabilir. Kan basıncında yükselme, böbrek fonksiyonunda bozulma,su ve tuz retansiyonu ve bunlara bağlı ödem yapabilir. Kemik iliğini deprese edilebilir.Fenamik asit türevleri dispepsiye ve özellikle diyareye neden olur. Ülserojenik etkisi ve Gİ kanama yapma eğilimi, aspirinde olduğu kadar belirgin olmamakla beraber, nadiren mide ve barsak ülseri ve masif Gİ kanama yaptığı bildirilmiştir. Kanda üre düzeyini yükseltir; idrarda eritrosit, lökosit ve albümin miktarını artırır. Kemik iliği depresyonu ve ciltte döküntülere neden olabilmektedir. Oksikamların en sık görülen yan tesirleri Gİ bozukluklardır. Özgül COX-2 inhibitörlerinin ölümle sonuçlanan tromboembolik olaylar, hipertansiyon, myokard infarktüsü ve trombotik inme gibi KVS le ilgili ciddi yan tesirler oluşturabildikleri bildirilmiştir. | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Kilo vermek amacıyla kullanılan ilaçlar 1 | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Fentermin ile uykusuzluk, sinirlilik, çarpıntı, hipertansiyon, baş ağrısı gibi yan etkileri sık görülür. Antihipertansiflerle bir arada kullanılmamalıdır. MAO inhibitörleri ile etkileşir. Fentermin MAO inhibitörlerinin kullanımı bırakıldıktan ancak 14 gün sonra alınmalıdır. Metildopa, guanadrel ve guanitidin ile beraber alınmamalıdır. Fentermin bu ilaçların etkinliklerini azaltır. Trisiklik antidepresanlar, serotonin gerialım inhibitörleri (SSRI) ve serotonin noradrenalin gerialım inhibitörleriyle (SNRI) etkileşip serotonin sendromuna neden olabilir.Amfetamin ve yapısal benzeri olan ilaçlarla bir arada alınmamalıdır. Dietilpropion uykusuzluk, kalp hızında artış, ağız kuruluğu, tat duyusunda farklılaşma, titreme, baş dönmesi, baş ağrısı, diyare, kabızlık, kusma, anksiyete, huzursuzluk yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-3
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Sempatomimetik ilaçlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Adrenalin, kan basıncı yükselmesi ve kalp aritmileri, izoprenalin, taşikardi, ektopik atışlar, başağrısı, baş dönmesi, tremorlar, terleme ve ciltte kızarma, dopamin ise taşiaritmi yapabilir.Dopamin ve diğer katekolaminler, vücutta MAO tarafından inaktive edildiği için, MAOI ilaçlarla etkileri potansiyalize edilir. Dobutamin, bulantı, başağrısı, taşikardi yapabilir.Amfetaminlerin bağımlılık yapma potansiyelleri yüksektir.Amfetamin benzeri ilaçların, anksiyete, kan basıncı ve kalp hızı artışı gibi ciddi KV yan etkileri vardır.MAO inhibitörleri, sempatomimetik ilaçların, özellikle indirekt ve karma etkili olanların, etkinliğini ve toksisitesini artırırlar. Glukokortikoidlerle de aynı yönde etkileşme olur.Rezerpin ve guanetidin, indirekt ve karma etkililerin etkinliğini azaltırlar. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Androjenler, anabolik steroidler ve antiandrojenik ilaçlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Androjenlerin en ciddi yan etkileri çocuklarda ve kadınlarda virilizm (maskülinizasyon, erkekleşme) şeklindedir. Ses kalınlaşması, vücutta ve yüzde kıllanma, akne, klitoris hipertrofisi ve amenore oluşturabilirler.Çocuklarda epifiz plağının çabuk kapanması sonucu büyümenin erken durmasına neden olabilirler, çocuk cüce kalabilir. 12 yaşın altında tedaviye başlanmamalıdır.Su ve tuz tutulması sonucu ödem yapabilirler. Karaciğer bozuklukları, özellikle, 17-α metil grubu alanlarda görülebilir.Siproteron asetat, spermatojenezi durdurur ve erkekte geçici kısırlık yapar. Yorgunluk, bitkinlik, yüksek dozda sarılık ve kc yetmezliği yapabilir.Flutamid, bulantı, kusma ve reversibl kc bozukluğu yapabilir; serum transaminazları ve bilüribin düzeyleri yükselebilir.Bikalutamid ile tedavide serum transaminazları izlenmelidir, jinekomasti ve sıcak basması yapabilir.Finasterid kullanan erkeklerin yaklaşık yarısında libidoyu azalttığı ve impotens yaptığı bildirilmiştir. Dutasterid,İmpotans, libido azalması, ejakülasyonun bozulması, memelerde duyarlık ve büyüme yapabilir. | |
|
Farmakoloji 3-2
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antimalaryal ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Klorokin Fosfat: Gastrointestinal sistemde bulantı, kusma, diyare, G6PD eksikliğinde hemoliz, gözde diplopi (kas felci), korneada opasite ve uzun süreli tedavi sonucu irreversibl retinopati, alöpesi, saç ve kıllarda depigmentasyon, konvülsiyon, EKG değişiklikleri, teratojen etki Kinin: İşitmede ve görmede azalma (ambliyopi), renk görmede bozukluk, G6PD eksikliğinde hemoliz, myokarda depresan etki, kan diskrazileri (trombositopeni, hemolitik anemi, agranülositoz), yüksek dozda oksitosik etkisiyle abortus, kinin idiosenkrazisi (çinkonizm) Primakin: G6PD eksikliğinde hemoliz, methemoglobinemi, siyanoz, aritmi, hipertansiyon, nadiren agranülositoz, Gebede verilmez Pirimetamin: Dihidrofolat redüktaz enzimini inhibe ederek yüksek dozlarda folik asit eksikliği ve makrositer anemi, teratojen Sulfonamidler ve Sulfonlar: Ateş, döküntü, cilt alerjileri, kemik iliği süpresyonu, hepatit Proguanil: Pirimetamin gibi Dihidrofolat redüktaz inhibisyonu Doksisiklin: Gebeler ve 12 yaş altı çocuklarda tetrasiklinler kontrendike, tetrasiklinler Ca++ ile şelat oluştururlar, kemik ve diş gelişimini bozarlar (küçük çocuklarda önemli) Teratojen hepatotoksik, UV ve güneş ışığına aşırı duyarlılık, hipersensitivite | |
|
Farmakoloji 3-6
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antiparkinson ilaçlar | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Levodopa, bulantı, kusma, iştahsızlık, urtostatik hipotansiyon ve aritmiler, İstek dışı anormal hareketler (diskineziler çoğunlukla bacak, el ve dil-yüz-ağız kaslarında), halüsinasyonlar ve uykusuzluk yapabilir. Piridoksin (B6 vit), levodopanın periferik yıkımını artırır (levodopayı dekarboksile eden enzim piridoksin’ e bağımlıdır), MAO inhibitörleri ile birlikte alındığında hipertansif kriz, reserpin ve dopamin reseptörlerini bloke eden ilaçlar olan nöroleptikler, levodopanın santral etkilerini antagonize ederler, hastalık belirtileri ortaya çıkar. Bromokriptin, ortostatik hipotansiyon, bulantı, kusma, halüsinasyonlar, apomorfin Sıklıkla emezis yapar. Pramipeksol ve ropinirol ise postüral hipotansiyon, yorgunluk, uykusuzluk, bulantı ve konfüzyon. Amantadin ise Livedo retikülaris oluşturabilir. Selejilin, bulantı, kusma, ağız kuruluğu ve uykusuzluk yapabilir. Entakapon, bulantı, kusma, diyare-konstipasyon yapabilir. İdrarın rengini değiştirebilir. Santral etkili antikolinerjikler SSS’ de kolinerjik aktiviteyi baskıladıklarından kognitif fonksiyonları bozarlar. | |
|
Farmakoloji 3-5
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antidiyareikler ve sindirim sistemini etkileyen diğer ilaçlar | Dr. Öğr. Üy. İpek Duman | Opiyatlar ve diğer opioidler: Uyuşukluk, baş dönmesi, ağız kuruluğu, bulantı, kusma, ürtiker konstipasyon ve solunum depresyonu, mast hücrelerinden histamin salıverilmesi, akut ülseratif kolit ve psödomembranöz enterokolitte toksik megakolon mast hücrelerinden histamin salıverilmesi Parasempatolitik İlaçlar: Parasempatolitik ilaçların antikolinerjik yan etkileri Bizmut bileşikleri Uzun süre kullanımı ile kronik bizmut zehirlenmesi, feçesi ve dili siyaha boyama, methemoglobinemi (nitrite bağlı) Oral rehidratasyon sıvısı (ORS): hipernatremi, hiponatremi, hiperkalemi, hipokalemi (elektrolit boz.) Pankreas Enzimleri: Alerjik reaks (yabancı protein) Safra Asitleri: Fazla dozda diyare Dehidrokolik asit: Karaciğer enzimlerinde yükselme Ursodiol: Transaminazlar izlenmeli, diyare Önemli Etkileşim: Opiyatlar ve diğer opioidler alkol ve hipnosedatif ilaçların etkisini potansiyalize eder. Bizmut bileşikleri tetrasiklinlerin barsaktan absorbsiyonunu azaltır. Difenoksilat MAO inhibitörleri ile birlikte verilirse etkileşim olur. | |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Miyokardit - Kardiyomiyopati | Prof. Dr. Tamer Baysal | A, ÖnT, T, TT, | Kemoterapiler (özellikle antrasiklinler) miyokardit ve KMP ye neden olabilirler. |
|
Klinik Farmakoloji 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Hipertansiyonda K-İlaç seçimi (1.oturum) | Öğr. Üyeleri Tıbbi Farmakoloji AD | Antihipertansif olarak kullanılan ilaçların etki mekanizmalarına ve bağlı bulundukları gruba göre farklı advers etkileri ve ilaç etkileşmeleri olabilir. Örneğin beta blokörler bradikardi yapabilirken, ACE inhibitörleri anjiyoödem, kalsiyum kanal blokörleri de baş ağrısı ve periferik ödeme neden olabilir. | |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Zehirlenmeler | Doç. Dr. Fatih Akın | A, ÖnT, TT, I, K, | İlaç toksik dozda alındığında istenmeyen etkiler oluşur. |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Prenatal tanı | Prof. Dr. Hüseyin Altunhan | A, K, | Hemilelikte annenin kullandığı ilaçların teratojenik etkilerini saptamak mümkün olabilir |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Çocukluk Çağı Lenfomları | Prof. Dr. Hüseyin Tokgöz | A, ÖnT, T, TT, I, K, | KT ilaçların kullanımı vazgeçilmezdir tedavide yan etkiler hastaya olan faydası ve zararları ölçülüp tartılıp ona göre karar verilmeli. |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Çocuklarda İmmünglobulin Tedavisi | Prof. Dr. İsmail Reisli | ÖnT, I, K, | Özellikle damar içi immünglobulin tedavisi sırasında görülebilir |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Boy kısalığı | Prof. Dr. Mehmet Emre Atabek | ÖnT, T, TT, I, K, | Yüksek doz seks steroidleri, kronik glikokortikoid kullanımı, metilfenidat, kolşisin, kemoterapötikler boy ksaılığı nedeni olaiblir |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Döküntülü hastalıklar | Doç. Dr. Özge Metin Akcan | A, ÖnT, T, TT, I, K, | İlaçlara bağlı döküntü olabilir. Eritema multiforme major olarak bilinen Steven Johnson sendromunun bilinen en sık nedeni ile pensilin, sulfonamid grubu antibiyotikler ve antikonvulzan ilaçlardır. |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Rikets | Prof. Dr. Mehmet Emre Atabek | A, ÖnT, T, TT, I, K, | Rikets tedavisinde D vitmaini ve kalsiyum kullanımına bağlı nefrokalsinoz riski vardır. |
|
İç Hastalıkları 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | Erişkinlerde bağışıklama | Dr. Öğr. Üy. Mevlüt Hakan Göktepe | Aşılara bağlı aşı yerinde kızarıklık, şişlik, ısı artışı lokal yan etkilerle birlikte tüm vücutta döküntüler ve nadiren de olsa anaflaksi, santral sinir sistemi patolojileri, hematoljik bozukluklar gibi sistemik yan etkiler görülebilir. | |
|
İç Hastalıkları 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | İmmünolojik ilaç reaksiyonları | Prof. Dr. Şevket Arslan | A, ÖnT, T, TT, I, K, | İlaç reaksiyonları mekanizmalalrına göre ayrıldığında IgE aracılı ve IgE aracılı olmayan reaksiyonlar olarak sınıflandırılır.reaksiyonların çoğu yan etki olup birbirinin etkisini azaltan yada arttıran ilaçların bilinmesi gerekir. |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Çocuklarda kök hücre nakli | Prof. Dr. Şükrü Nail Güner | ÖnT, T, | KİT öncesi ve sonrası kullanılan ilaçlara bağlı gelişebilir. |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Aşılar ve Aşı Takvimi | Prof. Dr. Vesile Meltem Energin | A, I, K, | Aşı sonrası istenmeyen etkilerin görülmesi durumunda amir kuruma bildirimde bulunulmalıdır. |
|
İç Hastalıkları 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | Ödemli hastaya yaklaşım | Dr. Öğr. Üy. Mevlüt Hakan Göktepe | İlaçlara bağlı yan etki olarak ödem görülebilir. | |
|
İç Hastalıkları 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - İç Hastalıkları (ICHA)
|
ICHA | Hipotansiyon | Dr. Öğr. Üy. Hilal Akay Çizmecioğlu | İlaçlara bağlı hipotansiyon gelişebilir. | |
|
Anesteziyoloji ve Reanimasyon 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Anesteziyoloji ve Reanimasyon (ANES)
|
ANES | Anestezik İlaçlar (IV anestezikler) | Dr. Öğr. Üy. Gülçin Büyükbezirci | A, T, TT, I, K, | İntravenöz anestezikler tüm farmakolojik ajanlarda olduğu gibi hem kendi içlerinde hem de diğer grup ilaçlarla etkileşime girebilirler. Bu nedenle genel anestezi uygulanacak hastaların kronik hastalıkları ve düzenli kullandıkları ilaçlarının bilinmesi gerekmektedir. |
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Kadın Hastalıkları ve Doğum (JINE)
|
JINE | Obstetrik hastaya yaklaşım | Prof. Dr. Ali Acar | gebelikte kullanılacak ilaç sayısı sınırlıdır. İlaçların fetusa olan teratojen etkisi nedeni ile gebelikte ilaç kullanımı açısından dikkatli olunmalıdır. | |
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Kadın Hastalıkları ve Doğum (JINE)
|
JINE | Antenatal kontroller | Prof. Dr. Ali Acar | hastanın kullandığı ilaçlar sorgulanmalı gebelikte kullanımı kontrendike olan ilaçlar bırakılmalı veya değiştirilmelidir | |
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Kadın Hastalıkları ve Doğum (JINE)
|
JINE | Ovarian Hiperstimülasyon Sendromu | Prof. Dr. Hüseyin Görkemli | OHSS overlerin gonadotropinlerle aşırı uyarılmasına bağlı oluşan iatrojenik bir durumdur. | |
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Kadın Hastalıkları ve Doğum (JINE)
|
JINE | Jinekolojik anamnez ve muayene usülleri | Prof. Dr. Mehmet Cengiz Çolakoğlu | jinekolojik anamnezde kullanılan ilaçlar ve olası yan etkileri sorgulanmalıdır. | |
|
Kadın Hastalıkları ve Doğum 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Kadın Hastalıkları ve Doğum (JINE)
|
JINE | Gebelikte maternal fizyoloji | Prof. Dr. Kazım Gezginç | Mpalsentadan geçen ilaçların fetusu etkileme durumu düşünüldüğünde ilaçlarsın istenmeyen etkileri/ilaç etkileşimleri olabilmektedir. | |
|
Anesteziyoloji ve Reanimasyon 4-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Anesteziyoloji ve Reanimasyon (ANES)
|
ANES | Ağrı, ağrı kontrol yöntemleri | Prof. Dr. Sema Tuncer Uzun | Hem akut hem kronik ağrı tedavilerinde sıklıkla görülür. | |
|
Çocuk Sağlığı 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (PEDI)
|
PEDI | Tüberküloz | Prof. Dr. Sevgi Pekcan | ÖnT, T, TT, I, K, | tüberküloz ilaçlarının en sık yan etkileri anlatılır |
|
Klinik Farmakoloji 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Yaşlılarda ilaç kullanımı | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Yaşla birlikte hastalık oranı ve bunların bir arada görülme sıklıklarının artması, ilaç kullanımını artıran en önemli faktör. Polifarmasi; çoklu ilaç kullanımı yaşlanma ile birlikte artmakta; ilaç etkileşimleri ve yan etkileri artmakta, uyunç azalmaktadır. Toplam vücut suyunun ve yağsız vücut kitlesinin azalması sonucu digoksin, lityum, alkol gibi dağılım hacmi dar olan ilaçlarda kan konsantrasyonu artar, sonuçta terapötik aralığı zaten dar olan bu tür ilaçların yaşlıda etkisi ve dolayısıyla toksisite potansiyeli de artar. durum kalp yetmezliği olan yaşlı bir hastada digoksinin yükleme dozunun azaltılmasını gerektirebilir. Çoğu psikotrop ilaçta olduğu gibi,vücutta yağ dokuda dağılan ilaçların, geriatrik hastalarda dağılım hacmi genişlemiştir ve ilerleyen yaşla böbrek fonksiyonlarındaki azalma sonucu ilaç klirensinin de bozulmuş olması nedeniyle bu tür ilaçlarda yarı ömür uzar. Baroreseptor refleks mekanizmanın duyarlılığını yitirmesi antihipertansif ajanlarla tedavi edilmekte olan yaşlılarda postüral hipotansiyonun sıklıkla ortaya çıkmasına neden olur. Özellikle güçlü vazodilatör etki oluşturan prazosin vb leri; hidralazin, minoksidil gibi direkt vazodilatörler ve rezerpin, guanetidin gibi adr. nöron blokörleri kullanırken hasta ortostatik hipotansiyon olasılığına karşı uyarılmalıdır.β-adrenerjik reseptör yanıtında azalma nedeniyle propranolol ve izoproterenol / izoprenalin gibi ilaçlara yanıt azalır. β-reseptör duyarlığının azalması ve katekolamin düzeyinin artması yaşlılarda sistolik kan basıncını yükseltir. Hipertansiyon tedavisinde β-blokörlerin etkililiği yaşlı hastalarda, genç hastalara göre daha azdır ve yaşlılarda başka bir hastalık bulunmağı durumda hipertansiyon tedavisinde β-blokör ajanlar ilk seçenek ilaçlar olmamalıdır.Yaşlıda hipovolemi, kardiak “output”un azalması, renal kan akımının azalması ve diüretik tedavi renin-anjiotensin-aldosteron sistemi (RAAS)ni aktive eder. Esansiyel hipertansiyonun tedavisi için kullanılan ADEİleri veya ARBler ile bu sistemin bloke edilmesi barorefleks mekanizmasında yetersizliğe ve kısmen bradikinin birikimine bağlı olarak tedavinin başlangıcında ciddi hipotansiyona neden olabilir. Ayrıca yaşlı hastalarda renin-anjiotensin-aldosteron sistemine etkili antihipertansif ajanlar hipertansiyon tedavisinde daha az etkilidir.Yaşlılarda, farmakokinetik değişikliklere ek olarak K vitaminine bağımlı pıhtılaşma faktörlerinin sentezinin azalması oral antikoagülan olan varfarinin duyarlılığın artmasına yol açar, yaşlı bireylerde varfarinle antikoagülan tedaviye düşük dozda başlanması ve hedeflenen INR düzeyine ulaşıncaya kadar dozun kademeli ve yavaş olarak artırılması uygundur.kognitif fonksiyonlarda önemli rol oynayan kolinerjik nöronların ve reseptörlerin yaşlılarda azalmasıdır. Bunun sonucunda antikolinerjik özelliklere sahip ilaçlar yaşlılarda konfüzyona yol açabilir.Antihistaminikler; güçlü sedatif etki yapabilir, mental performansı bozabilir, antikolinerjik etki taşır, benign prostat hipertrofisinin var olabileceği yaşlı erkek hastada üriner retansiyona yol açabilir, dar açılı glokom olan yaşlıda glokomu tetikleyebilir. | |
|
Klinik Farmakoloji 4-1
Dahili Tıp Bilimleri - Tıbbi Farmakoloji (FRMA)
|
FRMA | Antibiyotik kullanımında genel ilkeler | Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık | Anafilaksi akut bir hipersensitivite reaksiyonu olup, ani ürtiker, laringospazm, bronskospazm, hipotansiyon ve ölüm gibi sonuçlara sebep olabilen acil bir durumdur. Anaflaksiye en sık neden olan antibiyotik grubu beta laktam grubu antibiyotiklerdir. Bu grup antibiyotikler kullanılırken önceki alerji durumları (penisilin alerjisi öyküsü ) ve anaflaksi gelişme öyküsü dikkatli sorgulanmalıdır. Aztreonam, seftazidim dışında beta laktam antibiyotik alerjisi olanlarda güvenilir bir antibiyotiktir. Seftazidim ile aztreonam arasında çapraz reaksiyon vardır.Antibiyotiklerin en sık görülen kardiyotoksik yan etkisi QT mesafesinde uzama ile birlikte olan aritmidir. Bu yan etkiye neden olan başlıca antimikrobiyal ilaçlar; makrolidler (eritromisin), kinolonlar, azoller, pentamidin ve kinindir. Beta laktam antibiyotikler, florokinolonlar, sülfonamidler, vankomisin ve rifampisin intertisiyel nefrite, sülfonamidler renal tübüllerde kristalize olarak akut renal yetmezliğe neden olabilir. Aminoglikozid, makrolid ve vankomisin grubu antibiyotikler ototoksiteye neden olabilen başlıca antibiyotiklerdir. Özellikle akut böbrek yetmezliği ve karaciğer yetmezliğinde bu yan etkinin sıklığı artabilir. Aminoglikozidlerin neden olduğu ototoksisite (8. kafa siniri disfonksiyonu) tedavi dozu, süresi, böbrek fonksiyonları ve birlikte diğer ototoksik ilaçların kullanımı ile ilişkilidir. Aminoglikozidler hastaların %10-22’sinde kalıcı ototoksisite veya vestibüler disfonksiyon yapabilir. Linezolid, amfoterisin B, kloramfenikol ve antiviral ilaçlardan gansiklovir eritropoezi baskılayarak anemiye neden olabilir. Kloramfenikol dozdan bağımsız olarak idiyosenkratik reaksiyon şeklinde yaklaşık 1/25.000 kişide irreversibl aplastik anemi, beta laktamlar, nitrofurantoin, ve nadiren aminoglikozidler hemolitik anemiye neden olabilir. G6PD enzim eksikliği olan otoimmun hemolitik anemili hastalarda kloramfenikol, sulfonamidler, doksisiklin hemolitik anemiyi uyarabilir. Trimetoprim-sulfametaksazol, beta laktam grubu antibiyotiklerin büyük kısmı, vankomisin, makrolidler, klindamisin ve kloramfenikol lökopeniye neden olabilir. Beta laktam antibiyotiklere bağlı ciddi nötropeni hastaların, %5-15’inde gelişir, sıklıkla on günden uzun süre yüksek dozda ilaç kullanımı ve ciddi hepatik disfonksiyonla ilişkilidir.Dermatolojik beklenmeyen reaksiyonlara en sık neden olan antibiyotikler, aminopenisilinler ve sülfonamidlerdir. Steven- Johnson sendromu (SJS, sıklıkla ilaçlara bağlı olarak gelişen nadir fakat hayatı tehdit edebilen mukokutanöz bir cilt reaksiyonu)nun ağır formu toksik epidermal nekrolizisdir; ağız, göz, Gİ ve genitoüriner mukoza tutulumu olur ve %30 mortalite ile seyreder. En sık neden olan antibiyotik sülfonamidlerdir. Antibiyotiğe bağlı olarak gelişen döküntüler sıklıkla makülopapüler ve ürtiker tarzındadır. Vankomisin infüzyonu sonucu, baş ve boyun bölgesinde gelişen geçici bir reaksiyon olan red neck sendromu gelişebilir. Ağır olgularda anjiyoödem, hipotansiyon, göğüs ağrısı ve nadiren ciddi kardiyotoksisite ve ölüm görülebilir. Bu reaksiyonun sıklığı %47 oranında yüksek olabilir ve dolaşıma salınan histamin konsantrasyonuyla ilişkilidir. Streptograminler, ciddi artralji ve miyaljiye neden olabilir. Daptomisin, kas enzimi olan kreatin fosfokinaz yüksekliğine neden olabilir. Enzim düzeyi beş kat ve üzerine çıktığında ilacın kesilmesi gerekir.Özellikle renal yetmezlikli hastalarda penisilin G’nin potasyum tuzunun günlük 20 milyon ünitenin üzerinde uygulanması hiperkalemiye neden olabilir. Gatifloksasin hem hipoglisemi hem de hiperglisemiye neden olabilir. Bu nedenle diyabetik hastalarda kullanımından sakınılmalıdır. Pentamidin iv yolla uygulandığında hayatı tehdit eden hiperkalsemiye ve derin hipoglisemiye neden olabilir.Özellikle beta laktamlar, sülfonamidler, vankomisin ve amfoterisin B, ilaca bağlı ateşe neden olabilen ilaçlardır. Clostridium difficile ile ilişkili ishale en sık neden olan antibiyotikler; klindamisin, sefalosporinler, florokinolonlar ve ampisilindir. Çoğu hastada basit diyare şeklinde seyrederken, bazı hastalarda da en ciddi formu olan psödomembranöz enterokolit şeklinde seyir gösterebilir. En az psödomembranöz enterokolite neden olan antibiyotik grubu aminoglikozidlerdir.Yeni doğanlara verildiğinde kloramfenikol glukuronidasyonun yetersiz olması sonucu yeterince metabolize edilemediğinden plazmada artan konsantrasyonu nedeniyle prognozu oldukça kötü olan gribebek sendromuna; akut dolaşım ve solunum depresyonuna neden olur.Sülfonamidler plazmada albümine bağlanarak billirubinin, albümini bağlamasını engeller, kanda yüksek düzeylere çıkarak yeni doğanlarda kernikterus oluşturabilir.Tetrasiklinler yeni oluşmakta olan diş ve kemiklerde kalsiyuma şelasyon suretiyle kolayca bağlanırlar ve bu dokularda toplanırlar. Bebeklere ve küçük çocuklara verilmesi, kemiklerde ve kalıcı dişlerde gelişme bozukluğu ve renklenme (diskolorasyonuna ;koyu kahve rengi lekeler) yapabilir.Ayrıca dişlerin mine ve dentin tabakalarında hipoplazi yaparlar.Flurokinolon grubu antibiyotikler, kıkırdak gelişimini engelleyerek kemik gelişimini yavaşlatırlar ve ayrıca artropatiye de neden olabildiklerinden gelişmekte olan çocuklara verilmemesi önerilmektedir. ilaç etkileşimi vücut içinde olabileceği gibi hazırlama aşamasında da olabilir. Örn: Aminoglikozidler, beta laktamlarla aynı sıvı içine konmaz, aynı damardan ardışık olarak verilmez, aynı bölgeye bile uygulanmaz. Linkozamidler ve kloramfenikol, makrolidlerin bağlandığı yere bağlanır. Birbirlerinin bakteri ribozomundaki hedef noktalara bağlanmasını kompetisyon yoluyla önlerler. Antibakteriyel etkinliği antagonize ederler.Antasid ilaçlar; kalsiyum, magnezyum ve aluminyum bileşikleri ve anemi tedavisinde kullanılan demir bileşikleri, ağızdan birlikte alınan bazı tetrasiklinlerin ve bazı fluorokinolonların biyoyararlanımını önemli ölçüde azaltırlar. | |
|
Göz Hastalıkları 5-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Göz Hastalıkları (GOZH)
|
GOZH | Glokom | Prof. Dr. Mehmet Okka | ÖnT, T, TT, I, K, | Uzun süreli kortikosteroid kullanımı hastalarda glokom gelişimine neden olabilir. |
|
Nöroloji 5-1
Dahili Tıp Bilimleri - Nöroloji (NORO)
|
NORO | Ekstrapiramidal Sistem semiyolojisi ve Hareket Bozuklukları | Prof. Dr. Muazzez Betigül Yürüten Çorbacıoğlu | A, ÖnT, T, TT, I, K, | antipsikotik ilaçların erken ve geç dönem diskinezik komplikasyonları anlatılmaktadır. |
|
Nöroloji 5-1
Dahili Tıp Bilimleri - Nöroloji (NORO)
|
NORO | Epilepsi-1 | Prof. Dr. Bülent Oğuz Genç | antiepileptik ilaçların enzim indüksiyonu etkisi nedeniyle diğer kullanılan ilaçların düzeylerini ve emilimini etkileyebilir. | |
|
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 5-1
Dahili Tıp Bilimleri - Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (PSKY)
|
PSKY | Psikofarmakoloji | Prof. Dr. Nazmiye Kaya | A, ÖnT, T, | antipsikotiklerin eps ve metabolik yan etkileri, antidepresanardan serotonin geri alım inhibitörlerinin GİS yan etkileri |
|
Göz Hastalıkları 5-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Göz Hastalıkları (GOZH)
|
GOZH | Lens hastalıkları | Dr. Öğr. Üy. Enver Mirza | A, ÖnT, T, TT, I, K, | Uzun süreli kortikostreoid kullanımına bağlı arka subkapsüler katarakt görülür. |
|
Göz Hastalıkları 5-1
Cerrahi Tıp Bilimleri - Göz Hastalıkları (GOZH)
|
GOZH | Göz travmaları | Dr. Öğr. Üy. Enver Mirza | A, ÖnT, T, TT, I, K, | Göze uygulanmaması gereken ilaçların oküler yüzeye tatbiki sonrası kimyasal yaralanmalar görülebilir. |
|
Enfeksiyon Hastalıkları 5-1
Dahili Tıp Bilimleri - Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji (ENFH)
|
ENFH | Akut ve kronik viral hepatitler | Doç. Dr. İbrahim Erayman | A, ÖnT, T, TT, I, K, | Karaciğer yoluyla atılan Hepatotoksik ilaçlar, antiviral tedavi ilaçları dikkatle seçilir.Özellikle kronik HCV infeksiyon tedavisinde kullanılanlar bu duruma neden olabilirler. |
|
Enfeksiyon Hastalıkları 5-1
Dahili Tıp Bilimleri - Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji (ENFH)
|
ENFH | HIV enfeksiyonu | Doç. Dr. Bahar Kandemir | ÖnT, K, | HIV' li hastalar laçların istenmeyen etkileri, ilaç ilaç etkileşimleriaçısından değerlendirilmelidir |
