|
Peptik ülser ilaçları
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
1 |
Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin |
Peptik ülser tedavisinde kullanılan ilaçlar;Asid salgılanmasını azaltan ilaçlar, Antiasidler, Mukozada koruyucu tabaka oluşturan ilaçlar, Sitoprotektif etkili ilaçlar ve H.pylori eradikasyonu yapan ilaçlar olarak sınıflandırılır. |
Peptik ülser tedavisinde kullanılan ilaçları sınıflandırır ve bu ilaçların etki mekanizması, uygulama yolları, endikasyon ve kontrendikasyonları, advers etkileri, etkileşimlerini açıklar.. |
|
Hormonların tıbbi farmakolojik ve farmakokinetik yönleri
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
2 |
Dr. Öğr. Üy. İpek Duman |
Hormonlar endokrin bezlerden kana salınan, uzak hedef hücrelerde kendine özgü reseptörleri aktive ederek etki oluşturan endojen aktif maddelerdir. Hormonal ileti, endokrin fonksiyon yanında parakrin fonksiyon, otokrin fonksiyon, nöromediyatör fonksiyon gibi çeşitli şekillerde oluşabilir. Hormonlar fizikokimyasal özelliklerine göre Peptid Hormonlar, Steroid Hormonlar ve Amino Asit Hormonlar olarak gruplandırılırlar; Biyosentezleri, metabolizmaları ve eliminasyonları fizikokimyasal özelliklerine göre değişen süreçlerle olur. Bazı endokrin hastalıklar, hormon reseptörünün yıkılmasına, reseptör yapımının azalmasına veya reseptöre karşı antikor oluşumuna (immünolojik bozukluğa) bağlıdır. Hormonlar hastalıkların tedavisinde, yerine koyma, tanı testi aracı olarak, hormon sentezini inhibe eden ilaçların veya hormon reseptör antagonistlerinin verilmesi şeklinde kullanılabilir. |
Hormonların yapısı ve biyosentezi, metabolizması, eliminasyonu, fizikokimyasal özellikleri ve sınıflandırılması, endokrin salgıların düzenlenmesi, hormon reseptörleri, hormonların etki mekanizması ve farmakolojik etkileri, reseptörlerin endokrin hastalıklardaki rolü ve hormonların tedavide kullanılışı ile ilgili temel prensipler hakkında bilgi sahibi olma |
|
Kalsiyotropik ilaçlar
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
3 |
Prof. Dr. Salim Yalçın İnan |
Kemiklerin majör mineralleri olan kalsiyum aynı zamanda hücre fonksiyonları için de son derece önemlidir. Kalsiyum analogları (kalsimimetikler), paratiroid hormon, vitamin D vücuttaki kalsiyum dengesini düzenlerler. |
Kalsiyotropik ilaçların etki mekanizmalarını, kullanıldığı endikasyonları, kontrendikasyonlarını, uygulama yollarını ve yan tesirleri ile birlikte ilaç etkileşmelerini bilmeli |
|
Tiroid hormonları ve antitiroid ilaçlar
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
4 |
Prof. Dr. Salim Yalçın İnan |
Tiroid hormonları tiroid hormon replasmanı ve supresyonu için, antitiroid ilaçlar ise tiroid aktivitesi ve hormonların etkilerini azaltmak için kullanılan ilaçlardır. |
Tiroid hormonları ve antitiroid ilaçların etki mekanizmalarını, kullanıldığı endikasyonları, kontrendikasyonlarını, uygulama yollarını ve yan tesirleri ile birlikte ilaç etkileşmelerini bilmeli |
|
Laksatif ve purgatifler
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
5 |
Prof. Dr. Salim Yalçın İnan |
Laksatif ilaçlar feçesi yumuşatan ve kolay atılmasını sağlayan, pürgatif ilaçlar ise feçesin sulu halde istem dışı atılmasını sağlayan ilaçlardır. |
Laksatif ve pürgatif ilaçların etki mekanizmalarını, kullanıldığı endikasyonları, kontrendikasyonlarını, uygulama yollarını ve yan tesirleri ile birlikte ilaç etkileşmelerini bilmeli |
|
Antidiyareikler ve sindirim sistemini etkileyen diğer ilaçlar
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
6 |
Dr. Öğr. Üy. İpek Duman |
Mikroorganizmalar (Bakteri, virüs, protozoon vb.), toksinler, ilaçlar ve diğer kimyasal etkenler, barsakta sindirim enzimlerinin azalması veya safra asitlerinin artışı diyare oluşmasına neden olabilir. Akut enfeksiyöz diyarelerde mukoza invazyonu, sitotoksinler ve enterotoksinler, kolonda sıvı reabsorbsiyonunun bozulması, enflamasyona bağlı prostaglandinler ve kinin peptidler gibi mediyatörlerin ve sekresyonun artışı diyare oluşumuna yol açar. Opiyatlar ve diğer opioidler, parasempatolitik ilaçlar, adsorban ve kitle oluşturan ilaçlar, diyarenin özgül tedavisi için kullanılan ilaçlar ve oral rehidratasyon sıvısı (ORS) antidiyareik olarak kullanılan ilaç gruplarıdır. Sindirim sistemini etkileyen diğer hastalıklarda, dijestanlar, koleretik ilaçlar, kolagog ilaçlar, safra taşını eritebilen ilaçlar ve diğer ilaçlar tedavide kullanılırlar. |
Diyare tedavisinde kullanılan antidiyareikler ve sindirim sistemini etkileyen diğer hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların, sınıflandırılması, etki mekanizması ve etkileri, endikasyon ve kontrendikasyonları, uygulama yolları ve dozları, yan etkileri ve önemli etkileşmeleri hakkında bilgi sahibi olmalı |
|
Androjenler, anabolik steroidler ve antiandrojenik ilaçlar
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
7 |
Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık |
Testosteron erkeklerde temel androjenik hormondur, testisin leidig hücreleri tarafından luteinleyici hormonun kontrolü altında kolesterolden sentez edilip salgılanır. Kullanılan androjenik ilaçların büyük bir kısmı testosteron ve esterleridir.Androjenlerin en önemli endikasyonları; erkeklerdeki hipogonadizm ve hipopitüvitarizmin tedavisidir. Androjenik etkinliğine oranla anabolik etkinliği fazla olan androjenlere anabolik steroidler denir. Yapıca testosteron türevi ilaçlardır. Antiandrojenler ya reseptör antagonistik etkileri ile ya da T ve/veya DHT sentezini etkileyerek etki gösteren bileşiklerdir.
|
ÖĞRENİM HEDEFİ: Androjenlerin biyosentezini, salgılanmasını, farmakokinetik özelliklerini, farmakolojik etkilerini, reseptörlerini, endikasyonlarını, yan etkilerini, kontrendikasyonlarını ve ilaçlarla etkileşmelerini, anabolik steroidlerin endikasyonlarını ve antiandrojenik ilaç gruplarını ve farmakolojik özelliklerini bilir. |
|
Kortikosteroidler
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
8 |
Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin |
Adrenal kortekste sentezlenen hormonlar glukokortikoidler (kortizol vd.) , mineralokortikoidler (aldosteron vd.) ve androjenlerdir (DHEA). Glukokortikoid etkili ilaçların antiinflamatuvar, immunosupresif ve antialerjik etkileri vardır. |
Kortikosteroidlerin sentezi, metabolizması, farmakolojik etkileri, doğal ve sentetik glukokortikoidlerin tedavide kullanım ilkeleri, advers etki ve etkileşimlerini açıklar. |
|
Kortikosteroid antagonistleri ve ACTH
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
9 |
Prof. Dr. Ayşe Saide Şahin |
Aldosteron böbrekleri etkileyerek su, sodyum tutulumunu ve potasyum ve proton kaybını sağlar; sadece mineralokortikoid etkinlik gösterdiği için adrenal korteks yetmezliğinde kullanılmaz( mineralokortikoid ve glukokortikoid etkinliği olan fludrokortizon asetat kullanılır). Spiranolakton, eplerenon vb. aldosteron antagonistidir.Diüretik ve primer hiperaldosteronizm teşhis ve tedavisinde kullanılırlar. |
Mineralokortikoid ve ACTH'nın sentezi, farmakolojik etkileri, tedavide kullanım ilkeleri, advers etki ve etkileşimlerini açıklar. |
|
İnsülin
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
10 |
Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık |
İnsülin, Langerhans adacıkları β hücrelerinde sentezlenir. Glukoz, aminoasidler ve lipidlerin hücrelere alınıp depo edilmesini ve homeostazını sağlar. Anabolik, antikatabolik ve antiketojenik etkilidir. Tip I diyabetik hastaların tümü ve Tip II diyabetik hastaların da birçoğunda diyabet tedavisinin temelini oluşturur.
|
ÖĞRENİM HEDEFİ: İnsülinin sentezini, salıverilmesini, biyotransformasyonunu, etkilerini,dozunun ayarlanmasını, tiplerini, uygulama yöntemlerini ve yan etkilerini bilir. |
|
Oral antidiyabetik ilaçlar ve glukagon
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
11 |
Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık |
Tip II diyabet tedavisinde ise hastanın durumuna göre insülin ya da oral antidiyabetik ilaçlar (OAİ) kullanılır; Sulfonilüreler, OAİler içerisinde en yaygın kullanılanlardır. Pankreasın β-hücrelerindeki veziküllerde depo edilmiş insülinin salıverilmesini artırarak antidiyabetik etki gösterirler.Yalnızca birinci faz (erken) insülin salgısına etkilidirler. Meglitinidler de insülin salgılatıcılardır. İnsüline duyarlılaştırıcılar, inkretin mimetikler de bu grupta yer alır.Alfa glikozidaz inhibitörleri ve amilin analogları diğer antidiyabetik ilaçlardır. Glukagon, pankreasın langerhans adacıklarının alfa hücrelerinde sentezlenip salgılanan peptid yapılı bir hormondur. İnsülinin fizyolojik antagonisti; diyabetojenik bir hormondur. Ayrıca en önemli ketojenik hormondur.
|
ÖĞRENİM HEDEFİ: Oral antidiyabetik ilaçlar ve glukagonun etki mekanizmalarını, farmakolojik özelliklerini, endikasyonlarını, yan etkilerini, kontendikasyonlarını ve olası ilaç/besin etkileşmelerini açıklar. |
|
Hipofiz ve hipotalamus hormonları I
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
12 |
Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık |
Ön hipofizden en az on hormon salgılandığı saptanmıştır. Bunların çoğu diğer endokrin bezlerin salgısını artıran tropik hormonlardır. Bu hormonlarının salgılanması, hipotalamusta üretilen salgılatıcı veya inhibe edici faktörler adı verilen küçük peptidler (hormonlar)
aracılığıyla kontrol edilir. Hipotalamustan salgılanan ve nörohipofizde depolanan iki hormon antidiüretik hormon (ADH, vazopresin) ve oksitosin’dir.
|
ÖĞRENİM HEDEFİ: Ön hipofiz ve hipotalamus hormonlarının sentezini, salıverilmesini, biyotransformasyonunu, farmakolojik etkilerini, endikasyonlarını ve yan etkilerini bilir. |
|
Hipofiz ve hipotalamus hormonları II
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
13 |
Prof. Dr. Kısmet Esra Nurullahoğlu Atalık |
Ön hipofizden en az on hormon salgılandığı saptanmıştır. Bunların çoğu diğer endokrin bezlerin salgısını artıran tropik hormonlardır. Bu hormonlarının salgılanması, hipotalamusta üretilen salgılatıcı veya inhibe edici faktörler adı verilen küçük peptidler (hormonlar) aracılığıyla kontrol edilir. Hipotalamustan salgılanan ve nörohipofizde depolanan iki hormon antidiüretik hormon (ADH, vazopresin) ve oksitosin’dir.
|
ÖĞRENİM HEDEFİ: Ön hipofiz ve hipotalamus hormonlarının sentezini, salıverilmesini, biyotransformasyonunu, farmakolojik etkilerini, endikasyonlarını ve yan etkilerini bilir. |
|
Östrojenler ve projestinler ve antagonistleri
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
14 |
Dr. Öğr. Üy. İpek Duman |
Vücutta sentez edilen doğal östrojenler, östron (E1), östradiol (E2) ve östrioldür (E3); doğal olarak bulunan progestajen hormon ise progesterondur. Kadınlarda östrojenik etkinlikten sorumlu ana östrojen hormon östradiol (östradiol 17β)’ dür. Östrojen ve progesteron overlerden siklik bir şekilde salgılanır ve salgılama fonksiyonu ön hipofizden salgılanan gonadotropinler (FSH ve LH) tarafından düzenlenir. Progestin, progesteron benzeri etki yapan sentetik steroidal ilaçlar için genel ad olarak kullanılır (progestojenler). Östradiol ve diğer doğal östrojenler, steroid ve steroid-olmayan sentetik östrojenler, kombine östrojen ve progestin preparatları, natürel ve sentetik progestinler; Antagonist olarak ise antiöstrojenik ilaçlar (reseptör antagonistleri, aromataz inhibitörleri vd) ve antiprogesteronlar (reseptör antagonistleri) uygun endikasyonlarda tedavide kullanılmaktadır. |
Östrojenler ve projestinlerin yapısı ve biyosentezi, metabolizması, sınıflandırılması, reseptörleri, etki mekanizması, fizyolojik ve farmakolojik etkileri; Östrojen ve projestin preparatları ve antagonistlerinin sınıflandırılması, etki mekanizması ve etkileri, endikasyon ve kontrendikasyonları, uygulama yolları ve dozları, yan etkileri, önemli etkileşmeleri ve tedavide kullanılışı ile ilgili temel prensipler hakkında bilgi sahibi olma |
|
Kontraseptiflerin Tıbbi Farmakolojik yönü
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
15 |
Dr. Öğr. Üy. İpek Duman |
Hormonal kontrasepsiyon, halen doğum kontrol amacıyla kullanılan yöntemler arasında sterilizasyondan sonra en etkili yöntemdir. Temel etki mekanizmaları menstrüel siklusun ortasında LH (luteinleyici hormon) ve FSH (follikül stimüle edici hormon) yükselmesini inhibe etmeleridir. En çok kullanılan ve en etkili hormonal kontraseptifler, bir östrojen ve bir progestin içeren kombine preparatlardır. Östrojen gonadotropin salgılanmasını inhibe ederek ovulasyonu baskılarken, progestin endometriyuma implantasyonu engeller, servikal mukusu spermin giremeyeceği bir bariyer hâline getirir. Kontrasepsiyon amacıyla kombine oral kontraseptifler (OKS), mini haplar, postkoital kontraseptif haplar, parenteral (enjekte edilen) kontraseptifler, deri altı implantları, progesteron içeren rahim içi araçlar (RİA), transdermal kombine kontraseptifler, vajinal kombine kontraseptifler (vajinal halkalar) yanında, hormonal olmayan diğer kontrasepsiyon yöntemleri de kullanılmaktadır. |
Hormonal Kontraseptif olarak kullanılan ilaçlar ve diğer kontraseptif yöntemlerin sınıflandırılması, etki mekanizması ve etkileri, endikasyon ve kontrendikasyonları, uygulama yolları ve dozları, yan etkileri ve önemli etkileşmeleri ile ilgili temel prensipler hakkında bilgi sahibi olmalı |
|
Kalsiyotropik ilaçlar
|
100 |
Preklinik (Teorik) |
100 |
Prof. Dr. Salim Yalçın İnan |
Kemiklerin majör mineralleri olan kalsiyum aynı zamanda hücre fonksiyonları için de son derece önemlidir. Kalsiyum analogları (kalsimimetikler), paratiroid hormon, vitamin D vücuttaki kalsiyum dengesini düzenlerler. |
Kalsiyotropik ilaçların etki mekanizmalarını, kullanıldığı endikasyonları, kontrendikasyonlarını, uygulama yollarını ve yan tesirleri ile birlikte ilaç etkileşmelerini bilmeli |
|
Tiroid hormonları ve antitiroid ilaçlar
|
100 |
Preklinik (Teorik) |
100 |
Prof. Dr. Salim Yalçın İnan |
Tiroid hormonları tiroid hormon replasmanı ve supresyonu için, antitiroid ilaçlar ise tiroid aktivitesi ve hormonların etkilerini azaltmak için kullanılan ilaçlardır. |
Tiroid hormonları ve antitiroid ilaçların etki mekanizmalarını, kullanıldığı endikasyonları, kontrendikasyonlarını, uygulama yollarını ve yan tesirleri ile birlikte ilaç etkileşmelerini bilmeli |
