NEÜ MTF Entegre Eğitim Sistemi

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

Anatomi 2-3 (ANAT203)

Ders Oturumu 5

"Baş ve Boyun Damarları II"

Prof. Dr. Aynur Emine Çiçekcibaşı (2 ders saati)

Ders özeti

Baş ve boyun kanlanması a. carotis communis ve a. subclavia ile sağlanır. A. carotis communis sağda truncus brachiocephalicus, solda direkt arcus aortae'dan çıkar. C3-4 hizasında veya cartilago thyroidea’nın üst kenarı seviyesinde a. carotis externa ve interna olmak üzere 2 uç dalına ayrılır. A. carotis externa; başın dış kısmını, yüzü ve boynun büyük bölümünü besler. A. carotis interna; cavitas cranii ve orbita’daki yapıların büyük kısmını besler. A. carotis externa'nın DALLARI 1. A. thyroidea superior, 2. A. pharyngea ascendens, 3. A. lingualis, 4. A. facialis, 5. A. occipitalis, 6. A. auricularis posterior, 7. A. temporalis superficialis, 8. A. maxillaris'tir. A. subclavia'nın DALLARI 1. A. vertebralis, 2. Truncus thyrocervicalis, 3. A. thoracica interna, 4. Truncus costocervicalis'dir. V. jugularis externa; v. retromandibularis'in arka dalı ile v. auricularis posterior'un gl. parotidea içinde birleşmesiyle oluşur. V. jugularis interna; for. jugulare’de sinus sigmoideus’un devamı olarak başlar. Vagina carotica içinde aşağıya seyreden ven, v. subclavia ile birleşerek v. brachiocephalica’yı oluşturur. iki tarafın v. brachiocephalica'ları ise göğüs boşluğunda birleşerek v. cava superior'u oluşturur. Bu ders a. carotis externa ve a. subclavia'nın dallanması, beyni besleyen karotid-vertebrobasiler sistemin dalları, v. jugularis externa ve interna'nın oluşumu ve bunlara dökülen venler ve v. brachiocephalica’nın oluşumu, damarlar ile ilişkili klinik bilgileri içerir.

Öğrenme hedefi: Baş ve boyun damarlarını, ilişkili olduğu yapıları ve klinik önemini kavrar.

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom	Ders konusu ilgisi
Bilişsel bozukluklar/unutkanlık	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler sistem) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Burun kanaması	Cavitas nasi'yi besleyen a. ethmoidalis anterior, posterior ve a. sphenopalatina'nın hasar görmesi ile oluşabilir.
Çarpıntı	Truncus cerebri etkilenmeleri özellikle otonomik bulgular ortaya çıkarır ve aritmiler görülebilir.
Çift görme	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile III, IV ve VI kranial sinirlerin etkilenmesine bağlı vertikal ve horizontal diplopiler gelişir.
Denge/hareket ile ilgili sorunlar	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile denge ile ilgili cerebellar yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Disfaji	Vasküler nedenli beyinsapı kranial sinir tutulumları sonucu yutma güçlüğü, öğürme refleksinde azalma görülebilir.
Dispne	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile turuncus cerebri yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Ense sertliği	Özellikle subaraknoid kanamalarda kanın irritasyonuna bağlı ense sertliği görlür.
Fekal inkontinans	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişebilir.
Görme bozukluğu/kaybı	A. centralis retinae tıkanıklığına bağlı körlük oluşur. Beyni besleyen damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı görme alanı kayıpları gelişir.
Hareket bozuklukları	Bazal ganglionları etkileyen vasküler hadiselerde tremor, kore, atetoz, hemiballismus gibi hareket bozuklukları ortaya çıkabilir.
Hipotermi/Hipertermi	Hypothalamus damarsal lezyonlarında görülür.
Kanama eğilimi	Diabetes mellitus ve hipertansiyon kanama yapabilir. Os temporale ve os parietale kırıklarında a. meningea media'nın yaralanması sonucu epidural hemoraji (kanama) görülebilir.
Konuşma bozuklukları (afazi, disfazi, dizartri, kekemelik, vb.)	Beyni besleyen damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile Broca ve Wernicke alanlarının harabiyetine bağlı afazi, dizartri gelişir.
Başağrısı	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler sistem) damarların anevrizmaları, kanamaları ile intrakranial başınç artışına bağlı gelişir.
Bilinç değişiklikleri	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler sistem) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Muhakeme yetisinde bozulma	Beyni besleyen damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Nöbet geçirme	Beyni besleyen damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile thalamus alanlarının harabiyetine bağlı gelişir.
Parestezi	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile duyu alanlarının harabiyetine bağlı gelişir.
Parezi, paralizi	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile motor alanların harabiyetine bağlı gelişir.
Tekrarlayıan düşmeler	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Unutkanlık	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile hippocampus'u oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Üriner inkontinans	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.
Üriner inkontinans	Beyni besleyen (karotid-vertebrobasiler dallar) damarların tıkanması (emboli, trombüs), anevrizmaları, kanamaları ile sinir sistemini oluşturan yapıların harabiyetine bağlı gelişir.