NEÜ MTF Entegre Eğitim Sistemi - Rev.6

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

Dahiliye 3-6 (ICHA306)

Ders Oturumu 1

"(Nefroloji) Böbrek hastalıklarında anamnez ve fizik muayene, Böbrek hastalıklarında belirtiler, bulgular"

Prof. Dr. Nedim Yılmaz Selçuk (2 ders saati)

Ders özeti

Böbrekler vücudun birçok işlevinde temel görevlere sahiptir. Bu görevlerden kilit önemdeki bazıları şöyle sıralanabilir: 1. Yabancı kimyasal maddelerin ve metabolik yıkım ürünlerinin atılması (üre, kreatinin, ürik asit, ilaçlar, katkı maddeleri), 2. Vücut sıvı elektrolit dengesinin sağlanması (Na+, K+, H+, bikarbonat, Ca++, fosfor, Mg++ ) 3. Ekstraselüler sıvı hacmi ve arter basıncının düzenlenmesi (Renin-anjiyotensin sistemi, renal prostaglandinler, renal kallikreinkinin sistemi).Hekimin tanıya ulaşmada kullandığı en değerli yöntem öykü ve fizik muayenedir.

Öğrenme hedefi: Böbreğin fonksiyonlarını ve klinikle ilişkisini kurar, Böbrek hastalıkları tanımı, nedenlerini ve risk faktörlerini tanımlar.

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom	Ders konusu ilgisi
Kaşıntı	Böbrek yetmezliği olan hastalarda üremiye bağlı olarak kaşıntı görülebilir. Dirençli kaşıntı hemodiyaliz endikasyonlarından biridir.
Anüri/Oligüri	Oligüri: Yetişkinlerde 400mL/gün idrar yapma veya genç çocuklarda 24mL/kg/gün idrar miktarı olarak tanımlanır. Akut olarak meydana gelir ve primer renal hastalık, renal perfüzyon azalması veya mesane çıkış tıkanıklığı nedenleriyle oluşabilir. Anüri: Yetişkinlerde 50mL/gün idrar çıkarılması olarak tanımlanır. Nadir olmasına rağmen akut renal yetmezlik, son dönem kronik renal yetmezliği gösterebilir. Anüri, üriner obstruksiyondan dolayı da olabilir. Anürinin uzaması üremiye yol açar.
Dispne	Akciğer ödemi ve plevral sıvı nedeni ile akut ve/veya kronik böbrek hastalığında dispne sıkca görülmekte olup akciğer ödemi mortal seyirli olabilir.Patogenezdeki muhtemel mekanizmalar; sıvı retansiyonu, sol ventrikül yetmezliği, hipoalbuminemi ve pulmoner mikrovasküler geçirgenlik artışıdır.
Hematüri	Hematüri kabaca idrarda eritrositlerin bulunması durumudur. İdrarda renk değişikliğine neden oluyorsa makroskopik, idrar analizi ile saptanıyorsa mikroskopik hematüri denir. Glomerüler kaynakli hematüri de eritrositler dismorfik olup eritrosit silendirlerine sebep olabilirler. Sıklıkla nefritik sendromla görülürken nefrotik sendromlu hastalarda da saptanabilir.
İdrar renk değişikliği	İdrarda Kırmızı-Kahverengi Renk Değişikliği durumunda hematüri ve hematüri dışı nedenleri mutlaka ayırt etmeliyiz.Hematüri dışı nedenler Hemoglobinüri - Miyoglobinüri - Gıda boyaları -Rifampisin. Hemoglobinüri ve miyoglobülinüri durumunda eşlik eden proteinüri ve idrar mikroskopisi yardımcıdır.
Ödem	Ödem, intersitisyel alanda sıvı hacminin artması olarak tanımlanır. Lokal olarak venöz ve lenfatik drenaj bozukluklarında ve kalp yetmezliği, nefritik sendrom, siroz gibi çeşitli klinik durumların seyri sırasında ödem gelişebilir. Hematüri ile birlikteliğinde nefritik sendrom ayırcı tanıda akla gelmelidir.
Pollaküri/noktüri	Pollaküri: Az miktarda sık idrar yapma, günde 5’den fazla idrar miktarı artmaksızın idrara çıkma olarak tanımlanır. İnfeksiyon, yabancı cisimler, taşlar veya tümöral infitrasyona bağlı görülebilir. Noktüri ise gece 2’den fazla idrar yapma isteği ile uyanma durumudur. KBH’nın ilk ve en sık bulgusudur. Kalp yetmezliği, kontrolsüz diyabet, ileri renal yetersizlikler, prostat büyümesi nedeniyle olabilir.