NEÜ MTF Entegre Eğitim Sistemi

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

Farmakoloji 3-5 (FRMA305)

Ders Oturumu 14

"Östrojenler ve projestinler ve antagonistleri"

Dr. Öğr. Üy. İpek Duman (2 ders saati)

Ders özeti

Vücutta sentez edilen doğal östrojenler, östron (E1), östradiol (E2) ve östrioldür (E3); doğal olarak bulunan progestajen hormon ise progesterondur. Kadınlarda östrojenik etkinlikten sorumlu ana östrojen hormon östradiol (östradiol 17β)’ dür. Östrojen ve progesteron overlerden siklik bir şekilde salgılanır ve salgılama fonksiyonu ön hipofizden salgılanan gonadotropinler (FSH ve LH) tarafından düzenlenir. Progestin, progesteron benzeri etki yapan sentetik steroidal ilaçlar için genel ad olarak kullanılır (progestojenler). Östradiol ve diğer doğal östrojenler, steroid ve steroid-olmayan sentetik östrojenler, kombine östrojen ve progestin preparatları, natürel ve sentetik progestinler; Antagonist olarak ise antiöstrojenik ilaçlar (reseptör antagonistleri, aromataz inhibitörleri vd) ve antiprogesteronlar (reseptör antagonistleri) uygun endikasyonlarda tedavide kullanılmaktadır.

Öğrenme hedefi: Östrojenler ve projestinlerin yapısı ve biyosentezi, metabolizması, sınıflandırılması, reseptörleri, etki mekanizması, fizyolojik ve farmakolojik etkileri; Östrojen ve projestin preparatları ve antagonistlerinin sınıflandırılması, etki mekanizması ve etkileri, endikasyon ve kontrendikasyonları, uygulama yolları ve dozları, yan etkileri, önemli etkileşmeleri ve tedavide kullanılışı ile ilgili temel prensipler hakkında bilgi sahibi olma

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom	Ders konusu ilgisi
İlaçların istenmeyen etkileri/ilaç etkileşimleri	Östrojen preparatlarının yan etkileri Bulantı (en sık), aşırı dozda kusma ve diyare, ödem, baş ağrısı, göğüs hassasiyeti; Uzun süre tedavide, endometriyum hiperplazisi ve aşırı kanama; Progesteronla kombine olmadan tek başlarına endometriyum CA riskini, tek veya kombine tedavide meme CA riskinin artışı, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kolesistopati, hipertansiyon, tromboemboli, kilo artışı, teratojenik etki Progestinlerin (Progestagenler) Yan Etkileri Akne, saçlarda yağlanma ve memelerde duyarlık, kadınlarda hirsutizm (androjenik etkili olanlar), alopesi, saçlarda beyazlaşma, menstrüasyon bozukluğu, vajina atrofisi, sıvı retansiyonu, başağrısı, sersemlik, aterosklerotik değişmeleri hızlandırma (uzun süre ve yüksek dozda), karaciğer bozukluğu ve kolestatik sarılık, teratojen etki Östrojen reseptör antagonistleri Klomifen sitrat: Menopoza benzer belirtiler (sıcak basması gibi), jinekomasti, overde büyüme ve kist oluşumu; buna bağlı karın ağrısı ve asit Tamoksifen: Sıcak basması, tromboemboli, endometrial kanser riski Toremifen ve fulvestrant: östrojen reseptör antagonisti; benzer yan etkiler

Semptom

Ders konusu ilgisi

İlaçların istenmeyen etkileri/ilaç etkileşimleri

Östrojen preparatlarının yan etkileri Bulantı (en sık), aşırı dozda kusma ve diyare, ödem, baş ağrısı, göğüs hassasiyeti; Uzun süre tedavide, endometriyum hiperplazisi ve aşırı kanama; Progesteronla kombine olmadan tek başlarına endometriyum CA riskini, tek veya kombine tedavide meme CA riskinin artışı, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kolesistopati, hipertansiyon, tromboemboli, kilo artışı, teratojenik etki Progestinlerin (Progestagenler) Yan Etkileri Akne, saçlarda yağlanma ve memelerde duyarlık, kadınlarda hirsutizm (androjenik etkili olanlar), alopesi, saçlarda beyazlaşma, menstrüasyon bozukluğu, vajina atrofisi, sıvı retansiyonu, başağrısı, sersemlik, aterosklerotik değişmeleri hızlandırma (uzun süre ve yüksek dozda), karaciğer bozukluğu ve kolestatik sarılık, teratojen etki Östrojen reseptör antagonistleri Klomifen sitrat: Menopoza benzer belirtiler (sıcak basması gibi), jinekomasti, overde büyüme ve kist oluşumu; buna bağlı karın ağrısı ve asit Tamoksifen: Sıcak basması, tromboemboli, endometrial kanser riski Toremifen ve fulvestrant: östrojen reseptör antagonisti; benzer yan etkiler