NEÜ MTF Entegre Eğitim Sistemi - Rev.6

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

Acil Tıp 3-4 (ACIL304)

Ders Oturumu 6

"Yanıklar ve donmalar, sokmalar/ısırıklar ve zehirlenmeler"

Dr. Öğr. Üy. Mustafa Kürşat Ayrancı (2 ders saati)

Ders özeti

Birçok sebeple meydana gelebilen soğuk ve sıcağa bağlı yaralanmalar; lokal durumlardan uzuv kaybı hatta yaşamı tehdit edecek kadar geniş bir perspektifte durumlara sebep olabilen çevresel yaralanmalardır. Hayvan sokma-ısırık ve bunlara bağlı zehirlenmeler; yine lokal basit semptomlardan, ciddi nitelendirebilecek bir kanama diatezi, şok ve mortalite sebebi olabilmektedir.

Öğrenme hedefi: Belirti ve bulgular ışığında çevresel acil durumlardan olan yanık ve donma sonucu meydana gelebilecek klinik durumları, hayvan sokmaları/ısırıklarına bağlı lokal ve sistemik zehirlenmeleri tanıyabilmek ve tedavilerini başlayabilmek.

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom	Ders konusu ilgisi
Deri döküntüleri/lezyonları (makülopapüler, bülloz, veziküler)	yanık ve donmalarda, ısırık/sokmalarda cilt-ciltaltı dokuların etkilenmesi sonucu ısı veya venom kaynaklı oluşabilmektedir.
Donma	Çevre ısının düşmesi sonucu vücudun ısı kaybını kontrol edemediği daha çok el, ayak, burun, kulak ve dudak gibi uzuvların etkilenmesi ile ortaya çıkar.
Kanama eğilimi	hayvan venomlarının koagülasyon kaskadını bozması ve kanama diatezi yol açmasıyla meydana gelir.
Asfiksi	hayvan sokma/ısırığına bağlı zehirlenmeler anaflaksi sonucu asfiksiye neden olabilmektedir.
Korozif madde maruziyeti	Asit, alkali veya nötral koroziv maddelerin ciltle teması sebebiyle sonrası ciddi cilt yanıkları meydana gelebilir.
Sokmalar (böcek), ısırıklar	zehirli hayvan venomlarının vücutla teması sonucu lokal bulgulardan, ciddi kanama diatezi, allerji, şok ve mortaliteye kadar ilerleyen semptomlar birlikteliğidir. Sitotoksik ve nörotoksik bulgular daha ağır seyreder.
Yanık	Aşırı derecede ısı, radyasyon, güneş, elektrik ve kimyasal madde temasına maruz kalma sonucu cilt/ciltaltı doklarda oluşan hasarlar şeklinde kendini gösterir.
Ağız kuruluğu	yanık ve donmalar vücut yüzey alanının ciddi etkilendiği durumlarda sıvı kaybı sonrası dehidratasyon yaparak ağız kuruluğuna sebep olabilir.
Anüri/Oligüri	yanıklarda sıvı kaybı ve dehidratasyon nedeniyle, donmalarda ise intrasellüler dehidratasyon ve hiperozmolarite sonucu meydana gelebilir.
Hipotermi/Hipertermi	yanıklar, sıcak çarpması gibi durumlar ve donmalarda cilt tabakalarının etkilenme derecesine göre, vücudun ısı kaybı mekanizmalarının bozulması sonucu gelişebilmektedir.