MTFEES 0.6.5 Yardım İletişim

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

İç Hastalıkları 4-1 (ICHA401)

Ders Oturumu 111

"Kanserde moleküler hedeflere yönelik tedaviler"

Doç. Dr. Melek Karakurt Eryılmaz (1 ders saati)

Ders özeti

Tümörün genetik ve moleküler yapısının aydınlatılması ile kanserin nasıl geliştiği ve nasıl uzak organlara yayıldığına dair daha fazla bilgi edinilmektedir. Bu bilgiler ışığında geliştirilen hedefe yönelik tedaviler ile tedavide daha büyük başarılar elde edilmektedir. Hedefe yönelik ilaç olarak sınıflandırılan bu tedavi grubu bir çok kanser türünde etkilidir. Fakat burada en önemli husus hangi hastanın hangi ilaçtan fayda göreceğine yönelik bireysel moleküler analizleri yapmak ve hastada buna göre tercihte bulunmaktır. Kemoterapi gibi vücudun kendi hücrelerine direkt olarak zarar vermeyen bu tedavilerin yan etkisi az olmakla birlikte farklı ve önemli yan etkiler görülebilmektedir.
Öğrenme hedefi: Öğrenim Hedefi: Kanserde moleküler hedeflere yönlelik tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmak

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom Ders konusu ilgisi
Sarılık İlaç ilişkili hepatotoksisite durumlarında hastalarda bilirubinlerde ve transaminazlarda yükselme olabilir. Sarılık ile gelen hastalarda hepatotoksisite gelişmiş olabileceği mutlaka düşünülmelidir.
Dispne Hedefli tedaviler ile tedavi edilen kanser hastalarında yeni ortaya çıkan nefes darlığı varlığında ilaç ilişkili pnömonit akla gelmelidir.
Deri ve ekleri değişiklikleri (Kuruluk, renk değişikliği, vb.) Ciltte kuruluk tüm hedefli tedaviler ile karşılaşılabilecek bir yan etkidir. Ancak cillte keratoakantomlar ve skuamöz hücreli karsinom gelişimi BRAF inhibitörlerine spesifik bir yan etkidir.
Bulantı-kusma Hemen her hedefli tedavi ile hastalarda bulantı-kusma görülebilir.
Çarpıntı Hedefli ilaçlardan özellikle CDK 4/6 inhibiörleri ile tedavi edilen hastalarda QT uzaması ve buna sekonder çarpıntı gelişebilir.
Deri döküntüleri/lezyonları (makülopapüler, bülloz, veziküler) BRAF inhibitörleri ile ciltte döküntü, pullanma ve kaşıntı olabilirken, anti-EGFR hedefli tedavilerle akneiform döküntüler daha tipiktir.
Diyare Hedefli tedavi alan her hastada ishal görülebileceği akılda tutulmalıdır.
Göz kuruluğu Anti-EGFR hedefli ilaçlar ile gözlerde kuruluk ve konjonktivit daha sık gözlenir.
Halsizlik Hemen tüm hedefli tedaviler ile hastalarda halsizlik görülebilir.
Hipertansiyon Anti-anjiyojenik ve mTOR inhibitörü ilaçlarla tedavi edilen hastalarda sık görülebilen yan etkilerdendir.
İştahsızlık Hemen tüm hedefli tedaviler ile hastalarda halsizlik görülebilir.
Kabızlık Nadiren hastalarda kabızlık gelişebilir.
Kanama eğilimi Anti-anjiyojenik ilaçlarla tedavi edilen hastalarda damar endotel hasarına bağlı kanama bozuklukları görülebilir.
Kas iskelet sistemi ağrıları (bel, boyun, sırt, kalça ve ekstremite ağrısı) Tüm hedefli ilaçlarla hastalarda kas ve eklem ağrıları olabilmekle birlikte BRAF inhibitörü alanlarda dah sık olabilmektedir.
Kaşıntı Anti-EGFR, mTOR, BRAF inhibitörleri ile daha sık görülebilecek bir yan etkidir.
Kilo kaybı Hedefli tedavi alan hastalarda ilaç ilişkili iştahsızlık nedeni ile kilo kayıpları gelişebilir.
Konvulsiyonlar Özellikle anti-EGFR alan hastalarda hipokalsemi ve hipomagnezemiye sekonder hastalarda konvülsiyonlar görülebilir.
Senkop Hedefli tedavi alan özellikle anti-anjiyojenik tedavi alan hastalardahastalarda ani senkop gelişimi durumunda ilaç ilişkili serebrovasküler tromboemboliler akılda tutulmalıdır.
Tetani İlaç ilişkili hipokalsemi gelişiminde tetaniler görülebilir. Bu durum özellikle anti-EGFR hedefli ajanlarda daha sık gözlenmektedir.
Ödem Anti-anjiyojenik hedefli ilaçlarla gelişebilen proteinüriye sekonder hastalarda ödem gelişebilir.
Peteşi, purpura, ekimoz İlaç ilişkili trombositopeni varlığında hastalar peteşi, purpura ve ekimoz ile başvurabilirler.
Polidipsi mTOR inhibitörü ve PI3K inhibitörleri ile hiperglisemi sık görülen bir yan etkidir buna sekonder hastalarda polidipsi görülebilir.
Poliüri mTOR inhibitörüve PI3K inhibitörleri ile gelişen hiperglisemye bağlı polidipsi ve poliüri görülebilir.
Saç dökülmesi Hemen tüm hedefli tedaviler ile hastalarda saç dökülmesi görülebileceği akılda tutulmalıdır.
Melena‐hematemez Anti-anjiyojenik ilaçlarla tedavi edilen hastalarda GİS kanaması bulgusu olarak hastalarda melena ve hematemez görülebilir.
Anemi Hedefli tedavilerden özellikle hormon pozitif metastatik meme kanseri tedavisinde kullanılan CDK4/6 inhibitörleri ile daha sık görülebilen bir yan etkidir. CDK6 myeloid progenitör hücrelerin matürasyonunda da görev aldığından CDK6' nın inhibisyonu anemi ile sonuçlanabilir.
Burun kanaması Özellikle hedefli tedavilerden anti-anjiyojenik ilaçlarla tedavi edilen hastalarda karşılaşılabilen bir yan etkidir. Damar endoteli hasarı nedeniyle kanama problemleri gelişebilmektedir.
Öksürük Hedefli tedaviler ile tedavi edilen kanser hastalarında nefes darlığı ve kuru öksürük varlığında ilaç ilişkili pnömonit akla gelmelidir.

© 2021-2022 NEÜ Meram Tıp Fakültesi Eğitim Koordinatörlüğü