Patoloji 3-1 (PATO301)

Ders Oturumu 5

"Hücre Ölümü: Nekroz, Nekroz Tipleri, Apoptozis ve Otofaji"

Prof. Dr. Hacı Hasan Esen (2 ders saati)

Ders özeti

Hipoksinin ilk saldırı noktası mitokondrideki oksidatif fosforilizasyon yani hücrenin aerobik solunumudur. Hücrede oksijen miktarı azalınca oksidatif fosforilizasyon yapılamaz ve ATP üretimi düşer. ATP nin düşmesi hücrede bir çok sistemi etkiler. Reversibl hücre zedelenmesinde; etken ne olursa olsun,hücrede 4 ana sistem etkilenir. 1. Plazma membran enerji bağımlı Na pompasının (Na-K ATP'az) aktivitesi azalır. 2 . Hücre enerji metabolizması değişir. 3 . Protein sentezi azalır. 4 . Genetik yapının bütünlüğü bozulur. Eğer oksijenizasyon sağlanırsa tüm bunlar da normale döner. Reversibl zedelenmede Hücresel Şişme ve Yağlı Değişme olmak üzere 2 morfolojik görünüm vardır. Eğer hipoksi devam ederse; zedelenme irreversible halegelir. Bu olayın morfolojik bulguları belirgin olmasına karşın reversible dan irreversible a geçişin biyokimyasal açıklaması tam olarak yapılamamıştır. Membran zedelenmesi hücrenin ölümünde kritik rol oynamaktadır. kalsiyum hücre ölümüne yol açan biyokimyasal ve morfolojik değişikliklerde en önemli mediatördür. Hücre ölümünün 2 tipi vardır. Nekroz ve Apotozis. Nekroz: Işık mikroskopu ile tanınan, hücre ölümünü takiben oluşan morfolojik değişikliklerdir. Başlangıçta hücrenin kendi enzimleri hücre yıkımına yol açarlar (otoliz). İlerleyen dönemlerde nekroz alanına toplanan lökositlerden salınan hidrolitik enzimler hücre yıkımına katılırlar (heteroliz). Nekroz Tipleri. 1. Koagülasyon Nekrozu: Hücrenin (yada dokunun) temel hatlarının günlerce korunduğu (koagüle) nekroz tipidir. Nukleus kaybı ile karakterli hayalet hücre görünümu vardır. Beyin hariç, tüm dokulardaki hipoksik zedelenme sonucu ortaya çıkan nekroz tipidir. 2. Likefaksiyon Nekrozu: Fokal bakteriyel nadiren de mantar enfeksiyonlarında görülür. Bilinmeyen nedenlerden dolayı beyinde hipoksi likefaksiyon nekrozuna neden olur. 3. Kazeifikasyon Nekrozu: Tuberküloz basilinin duvarında bulunan wax d ve tüberküloproteinlere karşı histotoksik makrofajlarin yönlendirdiği bir hipersensitivite reaksiyonu sonucunda oluşur. 4. Yağ Nekrozu: Aslında spesifik bir nekroz tipi değildir. Akut Pankreatit ve travma sonucunda görülür. Gangrenöz Nekroz: Aslen koagulasyon nekrozudur. Klinik bir tabirdir. Fibrinoid Nekroz: Damar lümeninde bulunan plazma proteinlerinin damar duvarına sızması ve birikmesi sonucu oluşan pembe amorf görünümdür. Gerçek nekroz değildir. Apoptozis: Apoptoz, hücrenin kendi nükleer DNA'sının, nükleer ve sitoplazmik proteinlerinin yıkımına neden olacak enzimleri aktive etmesiyle gerçekleşen bir hücre ölümü çeşididir. Nekroz her zaman patolojik olarak kabul edilirken apoptozis fizyolojik durumlarda da görülmektedir(Artık gereksinim duyulmayan hücrelerin uzaklaştırılması ve dokudaki çeşitli hücrelerin sabit sayıda kalmasını sağlamaya hizmet eden, normal bir olaydır). Otofaji: "kendi kendini yeme" hücrenin, kendi bileşenlerini sindirmesi anlamına gelen bir terimdir. Hücrenin besin miktarı yetersiz kaldığında başvurduğu bir çeşit yaşamını sürdürme mekanizması olan otofajide aç kalan hücre yaşamını, kendi içeriğindeki bileşenlerini yiyerek ve bunları, besleyici madde ve enerji sağlamak üzere yeniden kullanarak devam ettirir.

Öğrenme hedefi: Hücre ölümü ve nekroz tanımı, etyolojik faktörler nekroz tipleri ile Apoptozis ve Otofajinin patolojik özelliklerinin öğrenilmesi amaçlanmıştır

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):