NEÜ MTF Entegre Eğitim Sistemi

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

Biyokimya 2-5 (BYKM205)

Ders Oturumu 4

"Adrenal korteks hormonları"

Prof. Dr. Mehmet Gürbilek (2 ders saati)

Ders özeti

Böbreküstü kabuğu, kolesterolü düzinelerce farklı steroid moleküllerine çeviren enzimlere sahiptir. Bunlardan üç tanesi hormon etkinliğine sahiptir: (1) glukokortikoidler, (2) mineralokortikoidler, ve (3) androjenler. Bütün bu hormonlar, A-D olarak işaretlenmiş dört halkadan oluşan temel bir 17 karbonlu siklopentanoperhidro-fenantren çatısı taşır. Bu çatıya eklenen karbonlar, C19 androjenleri ve C21 glukokortikoid ve mineralokortikoidleri yapar.

Öğrenme hedefi: Steroid hormonların kimyasal yapısı, sentezlendiği bölgeler, adrenal kortikosteroidlerin biyosentezinin öğrenilmesi hedeflenmiştir.

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom	Ders konusu ilgisi
Kilo kaybı	Kortizol eksikliği Addison hastalığına (birincil adrenal yetmezliğine) neden olabilir. Adrenal bezlere zarar veren otoimmün bir hastalıktır ve nadir görülür. Belirtiler yavaş başlasa da ciddi olabilir. Başlıca belirtileri aşırı yorgunluk, aşırı kas-kilo kaybı, cilt değişiklikleri ve ruhsal gelgitlerdir
Kilo artışı/fazlalığı	Kandaki kortizol fazlalığı “Cushing Sendromu”na neden olabilir. Özellikle astım, lupus veya romatoid artrit gibi iltihaplı durumları tedavide yüksek düzeyde verilen kortizonlu ilaçlar, bu sendromun gelişmesinde etkilidir. Vücudun herhangi bölgesinde (özellikle hipofiz ve adrenal bezlerinde) oluşan tümörler kortizolün üretimini artırabildiğinden Cushing sendromuna yol açabilir. En yaygın belirtileri kilo artışı, hipertansiyon, hafıza problemleri, dikkat ve konsantrasyon kaybıdır.

Semptom

Ders konusu ilgisi

Kilo kaybı

Kortizol eksikliği Addison hastalığına (birincil adrenal yetmezliğine) neden olabilir. Adrenal bezlere zarar veren otoimmün bir hastalıktır ve nadir görülür. Belirtiler yavaş başlasa da ciddi olabilir. Başlıca belirtileri aşırı yorgunluk, aşırı kas-kilo kaybı, cilt değişiklikleri ve ruhsal gelgitlerdir

Kilo artışı/fazlalığı

Kandaki kortizol fazlalığı “Cushing Sendromu”na neden olabilir. Özellikle astım, lupus veya romatoid artrit gibi iltihaplı durumları tedavide yüksek düzeyde verilen kortizonlu ilaçlar, bu sendromun gelişmesinde etkilidir. Vücudun herhangi bölgesinde (özellikle hipofiz ve adrenal bezlerinde) oluşan tümörler kortizolün üretimini artırabildiğinden Cushing sendromuna yol açabilir. En yaygın belirtileri kilo artışı, hipertansiyon, hafıza problemleri, dikkat ve konsantrasyon kaybıdır.