NEÜ MTF Entegre Eğitim Sistemi - Rev.6

Not: Bu alan adı altındaki web sayfaları tasarım/hazırlık aşamasındadır. Kesin ve güncel bilgiler için lütfen NEÜ-MTF resmi web sayfasını takip ediniz.

Anatomi 2-2 (ANAT202)

Ders Oturumu 13

"Nervi Craniales (I-VI) I"

Prof. Dr. Aynur Emine Çiçekcibaşı (2 ders saati)

Ders özeti

Nervi craniales (kranial sinirler); periferik sinir sistemi içerisinde incelenmekte olup beyin ve beyin sapından çıkan 12 çifttir. X. hariç hepsi baş ve boyun bölgesinde dağılırlar. VIII. hariç kafatasını terk eder veya girerler. Romen rakamları ile isimlendirilirler. Genel olarak içerdiği lif özelliklerine göre: Somatomotor (IV, VI, XI, XII); Sensitif + Somatomotor (V); Somatomotor + Parasempatik (III); Sensitif (I, II, VIII); Sensitif + Somatomotor + Parasempatik (VII, IX, X) şeklinde gruplandırılır. Kranial sinirlerin motor (efferent) lifleri, beyin sapındaki çekirdeklerde (nucleus) bulunan sinir hücrelerinin aksonlarıdır. Bu sinirlerin hücre gövdeleri, beyinde belirli gruplar oluşturarak motor (somatomotor, visseromotor, sekretomotor) liflerin çıkış merkezi olan nükleus’ları oluştururlar (Alt motor nöron). Kranial sinirlerdeki bu motor nöronlar emirleri, tr. corticonuclearis ile beyin korteksinden alırlar. Tr. corticonuclearis, gyrus precentralis’in alt kısımları ile gyrus postcentralis’in buraya komşu kısımlarındaki piramidal hücrelerden başlar (Üst motor nöron). Bu nöronlar, MS’in ön boynuzundaki motor nöronların karşılığıdır. Corona radiata’da aşağıya inerek, capsula interna’nın genu kısmından geçer. Tr. corticonuclearis’i oluşturan liflerin büyük bir kısmı, kranial sinirlerin motor çekirdeklerine gelmeden önce orta hattı çaprazlayarak karşı tarafın, bir kısmı da aynı tarafın çekirdeğindeki sinir hücreleri ile sinaps yapar.Bu şekilde, bir kranial sinirin motor çekirdeği, her iki tarafın korteksi ile bağlantı kurar (n. facialis’in yüzün alt kısmını innerve eden bölümü ile n. hypoglossus’un m. genioglossus’u innerve eden bölümü sadece karşı taraf korteks ile bağlantı kurar.). NERVI CRANIALES (I-VI) AŞAĞIDA VERİLMİŞTİR. 1. N. OLFACTORIUS: Koku siniri 2. N. OPTICUS: Görme siniri 3. N. OCULOMOTORIUS: Göz hareketleri siniri 4. N. TROCHLEARIS: Göz hareketleri siniri 5. N. TRIGEMINUS (Üçüz sinir): Yüz bölgesi duyu ve çiğneme kasları motor siniri (V1: N. ophthalmicus, V2: N. maxillaris, V3: N. mandibularis) 6. N. ABDUCENS: Göz hareketleri siniri. Bu ders kranial sinirlerin; içerdiği lif tipleri, bu liflere ait hücre gövdelerinin hangi çekirdek ya da ganglionlarda bulunduğu, kraniyum içi ve dışı seyir özellikleri, kraniyumu terk ettiği veya kraniyuma girdiği kemik oluşumları, dağılım ve fonksiyonu, klinikle ilişkisi bilgilerini içerir.

Öğrenme hedefi: Kraniyal sinirleri isimlendirir, lif özelliklerini, seyirlerini, dağılım alanlarını, birbirleri ile bağlantılarını ve klinik önemini kavrar.

Ders konusu ile ilgili semptomlar (UÇEP Dikey entegrasyonu):

Semptom	Ders konusu ilgisi
Pitozis	N. oculomotorius felcinin en önemli belirtisidir (m. levator palpebrae superioris'teki fonksiyon kaybı ile).
Çift görme	N. oculomotorius ve n. trochlearis lezyonlarında vertikal diplopi (çift görme), n. abducens lezyonlarında horizontal diplopi olur.
Nevraljiler	Başta trigeminal nevralji olmak üzere kranial sinir nevraljileri ortaya çıkabilir.
Parestezi	N. trigeminus lezyonlarında yüz bölgesinde gözlenir. N. infraorbitalis yaralanmalarında (os zygomaticum veya orbita taban kırıkları) alt göz kapağı, üst dudak, dişler ve yanakta duyu kaybı olur.
Görme bozukluğu/kaybı	N. opticus ve n. oculomotorius lezyonlarında ışık ve akomodasyon refleksi kaybolur. N. opticus'un değişik seviyelerdeki hasarına bağlı spesifik görme alanı kayıpları görülür.
Pupil değişiklikleri	N. opticus ve n. oculomotorius lezyonlarında ışık ve akomodasyon refleksi kaybolur. N. oculomotorius lezyonlarında m. sphincter pupillae'nin paralizisi nedeni ile midriyazis (pupil dilatasyonu) olur.
Hareket bozuklukları	N. oculomotorius felci ile aynı taraf göz aşağıya-dışa bakar (dışa şaşılık). N. trochlearis lezyonunda göz aşağı-dışa bakamaz. N. abducens felcinde göz içe bakar (içe şaşılık). N. ophthalmicus lezyonlarında kornea refleksi kaybolur. N. maxillaris lezyonlarında aksırma refleksi kaybolur. N. mandibularis felcinde alt çene lezyon tarafına kayar ve çiğneme kaslarında fonksiyon kaybı görülür.