|
Genetik Kod ve Protein Sentezi
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
1 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Proteinlerin birincil yapılarının DNA molekülündeki yapısal genlerin (dolayısıyla mRNA’ların) nükleotid dizileri tarafından tayin edilmesi ile ilgili şifreye Genetik Kod denir. mRNA'daki mesaj üçerli nükleotidler halinde okunur. Bu üçerli nükleotidlere Kodon denir ve her bir kodon bir aminoasidi tanımlar. Her aminoasidi tanımlayan birden fazla kodon bulunur. Genetik kod ile ilgili özelliklerin bazı istisnalar hariç evrensel olduğu kabul edilir. Translasyonun başlıca bileşenleri mRNA, tRNA'lar, rRNA'lar/Ribozom, Aminoaçil tRNA Sntetaz enzimleri, Yardımcı proteinler ve GTP'dir. |
Genetik kodun özelliklerini, translasyon mekanizmasını ve mekanizmanın bileşenlerini bilir. |
|
Translasyon sonrası modifikasyonlar
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
2 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Sitozolik proteinler, nüklear proteinler, mitokondriyal ve peroksizomal proteinler sitozoldeki
serbest ribozomlarda sentezlenirler ve sentezleri tamamlandıktan sonra N-uçlarındaki sinyal diziler sayesinde görev alacakları bölgeye ya da organele yönlendirilirler. Retiküloendotelyal sistem proteinleri ile salgı proteinleri ise yine N-uçlarındaki sinyal dizi sayesinde ER'e bağlı ribozomlarda sentezlenirler. Bu proteinlerin bir yandan sentezleri devam ederken diğer yandan da ER lümenine alınmaları gerçekleşir. ER'e geçen proteinler ER lümeninde çeşitli işlemlerden geçerler ve eğer ER'de görev yapan proteinler değillerse sonraki rotalarına vezikül aracılı taşınmayla iletilirler. Proteinlerin olgunlaşma sürecinde yaşadıkları olaylar: 1.Glikozilasyon, 2.disülfit bağlarının oluşması, 3.katlanma, 4.Aminoasit modifikasyonları, 5.Açilasyon ve 6.Proteolitik kesimler |
Sentezi tamamlanan proteinlerin olgunlaşma süreçleri hakkında fikir sahibi olur; proteinlerin
hücre içi tasniflerini ve trafiklerini bilir. |
|
Gen ifadesinin düzenlenmesi
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
3 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Organizmaların sahip olduğu genetik bilginin hangi kısmının, ne zaman/hangi hücrede ve ne
kadar eksprese edileceği gen ifadesi kontrol mekanizmalarının denetimindedir. Transkripsiyon faktörlerinin nukleusa alımından/transkripsiyonun başlangıç aşamasından proteinlerin yıkımına kadar ekspresyonun her aşamasında devreye giren bir denetleme mekanizması vardır. Transkripsiyonel aşama, hakkında en çok bilgimizin olduğu ve daha çok denetimin gerçekleştiği aşamadır. Bu aşamada DNA üzerindeki düzenleyici diziler ve bu dizilere spesifik olarak tanıyıp bağlanan proteinler denetim mekanizmasının esasını oluşturur. Derste bu proteinler ve diziler tanımlanmakta, diğer ekspresyon aşamalarındaki denetim sistemleri anlatılmaktadır. |
Gen ekspresyonunun düzenlenmesine dair temel prensipleri ve prokaryotik-ökaryotik
sistemlerdeki farklılıkları bilir. |
|
Hücre Döngüsü ve Kontrolü
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
4 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Hücre döngüsü 4 ana evreden oluşur: G1, S,G2 ve M. Döngünün başlıca olaylarının gerçekleşmesi
ve tek yönlü ilerlemesi hücre içi protein fosforilasyonları ve protein yıkımları ile sağlanır.
Döngünün bileşenleri Protein Kinazlar, Ubikuitin Ligazlar, fosfatazlar ve kontrol noktalarıdır.
Asıl denetleyici anahtar molekül CDK'lardır. CDK etkinliğindeki artış-azalışlar, hücre içi
proteinlerin fosforilasyonunda döngüsel değişikliklere yol açmakta ve bu değişiklikler de
döngünün belli başlı olaylarını başlatmakta ve sürmesini sağlamaktadır. Döngünün bir olayı tamamlanmadan sonraki olayın başlamaması kontrol noktaları tarafından sağlanır. Döngünün önemli proteinlerinden biri olan Retinoblastoma (Rb) proteini G1 evresinde fren vazifesi görür. Diğer önemli protein p53 DNA hasarı varlığında döngünün ilerlemesini engeller. |
Hücre dögüsünün evrelerini, bileşenlerini, temel olaylarını ve döngünün kontrol mekanizmalarını
bilir. |
|
Mitoz, Mayoz
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
5 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Mitoz bölünme hücre siklusunun M evresinde gerçekleşir. Detayları organizmalar arasında
değişmekle birlikte kardeş kromatidlerin güvenilir şekilde ayrılmalarını sağlayan temel süreç
tüm ökaryotlarda korunmuştur. Mitoz 5 evrede gerçekleşir: 1. Profaz, 2. Metafaz, a) Prometafaz, b) Metafaz, 3. Anafaz, 4.Telofaz, 5.Sitokinez. Bu süreçte meydana gelen temel olaylar: Kromozom yoğunlaşması, Mitotik iğ oluşumu, Kromozomların iğ ipliklerine tutunması,Kardeş kromatidlerin ayrılması ve zıt kutuplara hareketi, Yavru nukleusların oluşumu Mayoz bölünme Kromozom sayısını yarıya indirerek haploid yavru hücrelerin oluşumuyla sonlanan özelleşmiş bir tür hücre bölünmesidir. Çok hücreli bitki ve hayvanlarda sadece üreme hücreleriyle sınırlıdır. Evreleri: Mayoz I) Profaz I (Leptoten, Zigoten, Pakiten Diploten, Diyakinez) , Metafaz I, Anafaz I, Telofaz I; Mayoz II) Profaz II, Metafaz II, Anafaz II ve Telofaz II |
Mitoz ve Mayoz bölünmenin özelliklerini, farklılıklarını ve önemini kavrar, moleküler
mekanizmasının esaslarını bilir. |
|
Kanserin moleküler temelleri
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
6 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Kanser genellikle hücrelerin büyüme ve çoğalmasını kontrol eden mekanizmalardaki bozukluklar
sonucu ortaya çıkan, sürekli ve kontrolsüz hücre çoğalması ile karakterize genetik bir grup
hastalıktır. Kanser hücrelerinin karakteristik özellikleri :1. Hücre çoğalmasını düzenleyen iç-dış sinyallere duyarsızlık, 2. Apoptozdan kaçış, 3. Sınırsız büyüme potansiyeli ve ölümsüzlük, 4Genetik olarak kararsızlık, 5. Anjiyogenez yapabilme, 6. İnvazyon ve Metastaz yapabilme, 7. İmmün sistemden kaçış, 8. Kanserleşmeyi destekleyen enflamasyon, 9. Enerji metabolizmasını değiştirme başlıkları altında toplamak mümkündür. Mutasyonları ile kanser gelişiminde rol oynayan 3 gen sınıfı vardır: 1. Proto-onkogenler (örn:Ras), 2. Tümor-supressör genler (örn:Rb), 3. Koruyucu genler (örn:MSH) |
Kanser hücrelerinin özelliklerini, karsinogenez sürecini ve kanserin nedenlerini tanımlar;
Proliferasyon, anjiyogenez ve metastaz süreçlerinin moleküler esaslarını bilir. Kanser genleri ve kansere neden olan mutasyonlar hakkında bilgi sahibi olur. |
|
Apoptoz
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
7 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Hücre yaşlanmasın moleküler mekanizmalar ile apoptoz, nekroz ve otofaji moleküler yolakları ve fizyopatolojisi hakkında bilgi sunmak. |
1. Öğrenim hedefi: Hücre yaşlanma mekanizmalarını bilir. 2. Öğrenim hedefi: Hücre lüm mekanimnalarını bilir |
|
Rekombinant DNA teknolojisi
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
8 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Moleküler biyoloji ve genetik çalışmalarda kullanılan DNA ve RNA izolasyonu, jel elekroforez, vektörler, PZR, RT-PZR DNA dizi analizi vb. yöntemler ve kullanım alanları hakkında bilgi kazandırılmaktadır. |
1. Öğrenim hedefi: Moleküler biyoloji ve genetik çalışmalarda kullanılan genel yöntemleri bilir |
|
Güncel Biyomedikal Yöntemler
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
9 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Güncel Biyomedikal Yöntemler |
Güncel Biyomedikal Yöntemler |
|
Nükleer Transfer, Transgenez - Genetik Modifikasyonlar ve Kullanım Alanları
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
10 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Nükleer transfer, transgenezis, gen transferi genome editing yöntemleri ve kullanım alanları hakkında genel bilgi verilmektedir. |
Nükleer (çekirdek) transferi süreci ve kullanım alanlarını, transgenez ve biyomedikal kullanım alanlarını bilir. |
|
Kök Hücre Biyolojisi
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
11 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Kök hücre çeşitleri, kök hücre biyolojisi ve kullanım alanları hakkında genel bilgi sunulmaktadır. |
Kök hücre biyolojisi ve çeşitlerini tanımlar. |
|
Epigenetik
|
1 |
Preklinik (Teorik) |
12 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Epigentik mekanizmlar ve fizyopatolojik süreçlerde etkisi hakkında degerlendirme yapılmaktadır. |
Epigenetik mekanizmaları tanımlar |
|
Tıbbi Biyoloji Laboratuvar Pratiği 1/5
|
2 |
Preklinik (Pratik) |
51 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Kan Hücreleri |
Kan Hücreleri |
|
Tıbbi Biyoloji Laboratuvar Pratiği 2/5
|
2 |
Preklinik (Pratik) |
52 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Mitoz Bölünme |
Mitoz Bölünme |
|
Tıbbi Biyoloji Laboratuvar Pratiği 3/5
|
2 |
Preklinik (Pratik) |
53 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
DNA İzolasyonu |
DNA İzolasyonu |
|
Tıbbi Biyoloji Laboratuvar Pratiği 4/5
|
2 |
Preklinik (Pratik) |
54 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
DNA Analizi |
DNA Analizi |
|
Tıbbi Biyoloji Laboratuvar Pratiği 5/5
|
2 |
Preklinik (Pratik) |
55 |
Doç. Dr. Hatice Gül Dursun |
Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) |
Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) |
|
Moleküler Biyoloji Yöntemleri
|
2 |
Preklinik (Teorik) |
100 |
Prof. Dr. Ercan Kurar |
Rekombinant DNA teknolojisi ile rekombinant proteinleri üretimi, moleküler tanı, adli tıpta DNA analizleri, nükleik asit aşıları, gen tedavisi, vb. konular ve kullanım alanları hakkında bilgi kazandırılmaktadır. |
1. Öğrenim hedefi: Moleküler biyoloji ve genetik yöntemleri biyomedikal ve sağlık alanında kullanım alanlarını bilir |
